Niemalże każdy z nas był chociaż kilka razy w życiu w lesie. Leśne spacery i aktywności zdecydowanie zyskały na wartości w okolicznościach pandemii. Ludzie uwielbiają wycieczki do lasu, jazdę na rowerze po zalesionym terenie, a także leśne ogniska.
Takie formy spędzania wolnego czasu w lesie ułatwiły m.in. drogi leśne. Drogi leśne są jednak tworzone głównie w celu stworzenia odpowiednich warunków do transportu drewna, który wchodzi w skład wielkiego przemysłu. Dzięki takim utwardzonym drogom, ogromne samochody ciężarowe mogą bez problemu przetransportować całe tony towaru. Brzmi postępowo i logicznie, jak na miarę XXI wieku przystało. Jednak czy drogi leśne faktycznie posiadają wyłącznie zalety? Jaki jest ich wpływ na lasy? Czy mogą w jakiś sposób zagrażać ekosystemowi?
Drogi leśne mają ogromny wpływ na zmianę ekosystemu lasu:
- Powodują znaczące odwodnienie wilgotnych i podmokłych terenów leśnych
- Powodują osuszanie lasów = zwiększają tym samym szansę na zagrożenie pożarowe, któremu paradoksalnie mają zapobiegać
- Rujnują ostoje dzikim zwierzętom
- W górach drogi leśne zwiększają tempo erozji wodnej oraz zagrażają powodziom w dolinach, w wyniku szybkiego spływu wody opadowej do potoków
- Dzięki tym drogom las staje się „przyjaznym parkiem”, dla ludzi, co zdecydowanie negatywnie wpływa na ekosystem i dziką przyrodę
Czy istnieje zatem jakiś rozsądny sposób, aby połączyć rozpędzoną gospodarkę, z poszanowaniem naturalnego charakteru lasu? Oto kilka możliwości:
- Limit maksymalnego zagęszczenia (długość dróg na jednostkę powierzchni lasu) utwardzonych dróg wywozowych. Takie rozwiązanie powinien stanowić kompromis między koniecznością transportu drewna a zachowaniem walorów przyrodniczych.
- Zakaz budowy dróg, wykonanych z asfaltu oraz pokrytych tzw. „płaszczykiem bitumicznym” w lesie. Budowa takich dróg jest niezwykle kosztowna, a ich struktura pozwala na osiąganie dużych prędkości, co może skutkować kolizjami ze zwierzętami oraz wjeżdżaniem niepowołanych kierowców do lasu.
- Stosowanie odpowiednich maszyn, które wywołują niski nacisk na podłoże. W górach, na stromych zboczach powinno stosować się kolejki napowietrzne, które nie powodują uszkodzeń podłoża. Ponadto, wycinka i transport drewna powinny odbywać się w okresach suchych lub mroźnych, kiedy podłoże jest twarde, dzięki czemu maszyny nie zapadają się.
- Drogi przechodzące przez las, które charakteryzują się brakiem możliwości przejazdu samochodami osobowymi, znikomą częstością użytkowania przez kierowców oraz słabą jakością – powinny zostać przejęte przez Lasy Państwowe i uzyskać status dróg leśnych.
- Zakazy wjazdu na drogi leśne powinny być surowo egzekwowane. Należy wziąć pod uwagę także zakaz wjazdu dla motocyklistów i quadów, których jazdy po nieutwardzonych szlakach zamieniają je w potoki błota.
- Wszystkie drogi leśne powinny kończyć się zaporami, które są otwierane na potrzeby służb leśnych i innych uprawnionych pojazdów.
Powyższe propozycje to wielka nadzieja na poprawę kondycji lasów oraz polepszenie komfortu i jakości życia dzikich zwierząt. Co ciekawe, wprowadzenie większości wymienionych pomysłów może również satysfakcjonująco wpłynąć na zmniejszenie kosztów prowadzenia gospodarki leśnej.
Jagoda Rumniak
Felietony i komentarze nie zawsze odzwierciedlają poglądy i opinie redakcji.
Bibliografia :
Gula, R., Bojarska, K. (2020). Wilki i drogi leśne. Eseje WILKnet.
