Obywatele polscy złożyli 1 107 060 wniosków o status osoby osiedlonej w Wielkiej Brytanii, który pozwala obywatelom UE na zachowanie praw nabytych przed końcem okresu przejściowego po brexicie – wynika ze statystyk opublikowanych w czwartek przez brytyjskie MSW.
To największa część spośród ponad 6 mln wniosków o status osoby osiedlonej, które przed upływem terminu złożyli obywatele wszystkich uprawnionych państw, a także więcej niż wynosi szacowana przez brytyjski urząd statystyczny ONS liczba obywateli polskich faktycznie mieszkających w Wielkiej Brytanii.
Jak podało brytyjskie MSW, do 30 czerwca tego roku złożonych zostało 6,05 mln wniosków, choć liczba osób ubiegających się o status jest mniejsza – 5,55 mln, bo 472 tys. osób złożyło więcej niż jeden wniosek. Spośród 6,05 mln wniosków, 5,57 mln pochodzi od obywateli państw UE, 60 tys. – od obywateli państw EFTA (Szwajcaria, Norwegia, Islandia i Liechtenstein), a 420 tys. – od obywateli innych państw (np. uprawnionych jako członkowie rodzin obywateli UE).
Największą grupę narodowościową wśród składających wnioski stanowili Polacy, ale niewiele mniej – 1,08 mln – złożyli Rumuni. Na kolejnych miejscach są obywatele Włoch (550 tys.), Portugalii (418 tys.) i Hiszpanii (356 tys.). Polacy są na pierwszym miejscu jeśli chodzi o liczbę złożonych wniosków w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej, natomiast w Anglii na drugim – za Rumunami.
Do 30 czerwca rozpatrzono 5,44 mln wniosków, z czego w 52 proc. przypadkach przyznany został status osoby osiedlonej (settled status), w 43 proc. – tymczasowy status osoby osiedlonej (pre-settled status), a reszta to wnioski odrzucone, wycofane lub nieważne. Rodzaj statusu zależy od długości pobytu w Wielkiej Brytanii. Status osoby osiedlonej jest nadawany osobom, które mogą się wykazać minimum pięcioletnim nieprzerwanym pobytem w tym kraju. Osoby niespełniające tego warunku w momencie składania wniosku otrzymują tymczasowy status osoby osiedlonej, który jednak po upływie pięciu lat nieprzerwanego pobytu będzie można zmienić na status osoby osiedlonej.
Do 30 czerwca rozpatrzono 1,007 mln wniosków złożonych przez obywateli polskich, z czego 77 proc. zakończyło się przyznaniem statusu osoby osiedlonej, a 20 proc. – tymczasowego statusu. To najwyższy ze wszystkich narodowości odsetek wniosków z pełnym statusem osoby osiedlonej. Dla porównania – w przypadku obywateli Rumunii, którzy są na drugim miejscu pod względem liczby złożonych wniosków, pełny status otrzymało 33 proc.
Ponieważ ponad 51 tys. obywateli polskich złożyło więcej niż jeden wiosek, liczba osób, które ubiegały się o status wynosi 1,056 mln. To i tak znacznie więcej niż wynoszą szacunki ONS dotyczące obywateli polskich faktycznie mieszkających w Wielkiej Brytanii. Podobnie jest w przypadku obywateli innych państw UE. Według szacunków na koniec czerwca 2020 r. w Wielkiej Brytanii mieszkało 3,482 mln obywateli UE, w tym 815 tys. obywateli polskich, przy czym obie liczby wykazują trend spadkowy.
Wyższa liczba wniosków wynika z faktu, że uprawnione do ich składania były nie tylko osoby aktualnie faktycznie mieszkające w Wielkiej Brytanii, ale też te, które w przeszłości mieszkały w tym kraju, a później z niego wyjechały, zatem część osób złożyła je „na wszelki wypadek”, aby mieć możliwość powrotu.
Kevin Foster, wiceminister spraw wewnętrznych odpowiedzialny za sprawy imigracji i statusu osób osiedlonych, ocenił w rozmowie z PAP, że system aplikowania o status osoby osiedlonej okazał się sukcesem i zdecydowana większość obywateli UE, która była uprawniona do złożenia wniosku, zrobiła to w terminie. Powiedział jednak, że nadal spływają spóźnione aplikacje. „Przyjmujemy elastyczną i pragmatyczną postawę i jeśli ktoś miał uzasadniony powód, że nie złożył wniosku na czas, nadal będziemy rozpatrywać ten wniosek. Dajemy tym osobom 28 dni na uzupełnienie tego, więc moje przesłanie do nich jest takie, że nawet jeśli nie złożyły wniosku przed 30 czerwca, niech to zrobią niezwłocznie” – powiedział.
Status osoby osiedlonej mogły uzyskać tylko te osoby, które mieszkały w Wielkiej Brytanii przed zakończeniem okresu przejściowego po brexicie, czyli przed 31 grudnia 2020 r. Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2021 r. nowym systemem imigracyjnym, obywatele państw UE, którzy chcą teraz przyjechać, aby pracować w Wielkiej Brytanii, traktowani są tak samo jak obywatele wszystkich innych państw, co oznacza, że muszą się ubiegać o wizę przed przyjazdem.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
