Szachownica biało-czerwona czy czerwono-biała? A może biało-karmazynowa. 102 lata pewnego symbolu

Krzysztof Drozdowski1 grudnia, 20205 min

1 grudnia 1918 roku Szef Sztabu Generalnego gen. dyw. Stanisław Szeptycki podpisał rozkaz o ustanowieniu nowego znaku dla polskich sił lotniczych.

Od tej pory wg uszczegółowionego tydzień później rozkazu polskie samolotu czy też aeroplany tudzież aparaty jak najczęściej wtedy je nazywano miały być oznaczone: „znakiem kwadratowym […], dzielącym się na cztery równe pola. Lewe górne i prawe dolne będzie barwy karmazynowej, lewe dolne i prawe górne pole – barwy białej”. 

Wcześniej, jeszcze w trakcie walk o Lwów polskie samolotu oznaczany biało-czerwoną flagą w ułożeniu pionowym. Znak prosty i nie budzący żadnych wątpliwości, ani co ważne trudności z malowaniem. A te ostatnie właśnie pojawiały się często przy malowaniu nowej szachownicy. Trudności trwały, aż do 1937 roku i to pomimo że siedem lat wcześniej, tj 13 marca 1930 r. prezydent Ignacy Mościcki wydał specjalne rozporządzenie w sprawie polskiej flagi i symboli lotniczych.

Do tego czasu, jak można czasami zauważyć na archiwalnych zdjęciach polska szachownica była malowana błędnie. Nie wiadomo, co było przyczyną takiej pomyłki i czy to pomyłka zwyczajnie była. Ujednolicano to dopiero od 1937 r. w trakcie przeprowadzanych remontów i jednoczesnego nowego malowania samolotów. Jednakże i wtedy, tj. od 1937 r. zaczęto malować, heraldycznie patrząc szachownicę czerwono-białą a nie biało-czerwoną. Lewe górne i prawe dolne pole szachownicy miało być w kolorze czerwonym. 

Okres drugiej wojny światowej nie przyniósł żadnych zmian w stosowaniu tego szczególnego znaku. No jeśli nie licząc wrześniowego zamalowywania znaków, z powodu zbyt dużej rozpoznawalności w powietrzu. 

Dopiero w roku 1990, po transformacji ustrojowej, gdy poddawano zmianom kolejne znaki i symbole wojskowe, tak by pozbyć się PRL-owskiej naleciałości zauważono, że kolorystyka polskiej szachownicy jest dobra, aczkolwiek źle malowana z powodu niezrozumienia opisu. Kolor biały, jako dominujący miał być co prawda po prawej stronie szachownicy, ale patrząc od strony rycerza, który miał trzymać tarczę herbową. Szybko naprawiono ten błąd. Od 1993 roku szachownica została odwrócona o 90 stopni względem tej używanej przez ostatnie 70 lat. I to właśnie zrodziło falę protestów osób uznających, że 70-letnia tradycja jest ważniejsza niż prawidłowy opis heraldyczny. 

Pomimo pojawiających się co jakiś czas protestów tzw. tradycjonalistów do dziś używany jest znak biało-czerwonej szachownicy i nie zanosi się na kolejne zmiany.

Udostępnij:

Leave a Reply

Koszyk