Prezes UOKiK wielokrotnie wskazywał, że zmiana istotnych warunków trwającej umowy zawartej na czas nieoznaczony może nastąpić tylko wówczas, gdy umowa to wyraźnie przewiduje. W tego rodzaju umowach każda zmiana powinna być dokonana w oparciu o prawidłową klauzulę modyfikacyjną, która precyzuje jaki warunek umowy i w jakich okolicznościach może się zmienić.
Tymczasem Vectra w latach 2019 – 2020 jednostronnie, bez wymaganej podstawy prawnej, informowała konsumentów o dodaniu klauzuli modyfikacyjnej do nieposiadających jej i trwających już kontraktów, zmieniając zapisy ogólnych warunków umowy. Następnie, przez kolejne lata, w oparciu o tę bezprawnie wprowadzoną klauzulę modyfikacyjną, sugerowała klientom jednostronne podwyższenie o 5 złotych miesięcznie opłaty abonamentowe za każdą z usług telekomunikacyjnych – telewizji lub dostępu do internetu (60 zł lub 120 zł w skali roku). Przedsiębiorca wyznaczył im przy tym termin, w ramach którego mogą nie zgodzić się na zmiany i wypowiedzieć świadczone usługi. Jeśli tego nie zrobili, Vectra pobierała ustalone jednostronnie podwyższone opłaty.
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny w listopadzie 2021 r. postawił spółce zarzuty. Teraz wydał decyzję, w której uznał, że zarówno klauzula modyfikacyjna, a także późniejsze podwyżki opłat abonamentowych, nie zostały skutecznie wprowadzone do obowiązujących umów, gdyż odbyło się to bez podstawy prawnej, co wprowadzało konsumentów w błąd. Zarówno te działania, jak i następnie pobieranie opłat abonamentowych w zwiększonej wysokości stanowią praktykę, która narusza zbiorowe interesy konsumentów. Na Vectrę została nałożona kara ponad 22 mln zł (22 231 676 zł), nakaz zaniechania praktyki i usunięcia jej skutków. Po uprawomocnieniu decyzji, spółka będzie miała obowiązek zwrotu na rzecz konsumentów pobranych w sposób nieuprawniony części opłat abonamentowych przez okres, w którym je naliczała.
– Przedsiębiorca powinien dotrzymywać umowy zawartej z konsumentem zarówno w zakresie treści, jak i warunków świadczenia usług. Umowy z Vectrą zawarte na czas nieoznaczony nie posiadały klauzuli, która określałaby kryteria i zakres ewentualnych zmian. Jest to niezbędne aby konsumenci mogli przewidzieć w jakich sytuacjach jednostronne zmiany mogą być wprowadzone, np. kiedy może wzrosnąć cena usługi – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.
Jeżeli postanowienia umowne nie zawierają prawidłowej klauzuli modyfikacyjnej a przedsiębiorca planuje wprowadzić zmiany do umów na czas nieoznaczony, może zostać zawarte porozumienie między stronami na partnerskich zasadach, w ramach pełnej dobrowolności, bez konieczności wypowiadania umowy. Taka sytuacja w przypadku Vectry nie miała miejsca, a przedsiębiorca wykorzystał swoją mocniejszą pozycję i arbitralnie narzucił klientom najpierw samą klauzulę modyfikacyjną, a potem podwyżkę opłat abonamentowych.
Po uprawomocnieniu decyzji, Vectra musi poinformować konsumentów m.in. o przysługującym im prawie do rekompensaty w postaci zwrotu opłat abonamentowych w zakresie podwyżki, wprowadzonej przez klauzulę modyfikacyjną, przez cały okres jej pobierania.
Prezes Urzędu przypomina, że przedsiębiorcy nie mogą dowolnie zmieniać zawartych umów, podkreślał to już wielokrotnie w wydawanych decyzjach względem przedsiębiorców z sektora telekomunikacyjnego. Nieprawidłowo wprowadzane zmiany w umowach kwestionowane były także w branży finansowej, ubezpieczeniowej, e-płatności czy e-commerce. Aktualnie prowadzone są także postępowania wyjaśniające w sprawie klauzul waloryzacyjnych wprowadzanych przez operatorów komórkowych w umowach na czas oznaczony i badanie rynku branży deweloperskiej w tym zakresie.
Źródło: UOKiK
