Żelazo na żelazne zdrowie. Co jeść, by uzupełnić niedobory żelaza w organizmie?

Żelazo to jeden z najważniejszych pierwiastków w organizmie człowieka, ponieważ odpowiada głównie za produkcję hemoglobiny – barwnika krwi warunkującego właściwy transport cząsteczek tlenu. Choć występuje powszechnie w produktach spożywczych, nie trudno o jego niedobór. Szczególnie przy chorobach przewlekłych lub wyjątkowych stanach fizjologicznych, takich jak ciąża. Warto dbać o zbilansowaną, urozmaiconą dietę, zaś w razie konieczności sięgnąć po suplementy diety.

Źródła żelaza

Najlepszymi źródłami żelaza są między innymi:

• fasola, groch,
• soczewica,
• wątróbka i podroby,
• ryby (w zależności od gatunku),
• wołowina,
• kakao,
• żółtka jaj,
• pestki dyni,
• orzechy, np. nerkowca,
• kasza gryczana, kasza jaglana.

Żelazo występuje w dwóch postaciach – hemowej i niehemowej. Hemowa znajduje się w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego i cieszy się znacznie lepszą przyswajalnością przez organizm człowieka. Z kolei postać niehemowa przyswaja się w około 5%, jednak często uznawana jest za bezpieczniejszą. Żelazo przyswaja się znacznie lepiej (aż 5-krotnie), gdy posiłek zawiera również witaminę C, natomiast znacznie gorzej, jeśli jednocześnie pijemy kawę czy herbatę. Instytut Żywności i Żywienia podaje dzienne zapotrzebowanie na żelazo u osoby dorosłej na poziomie 15 mg w przypadku kobiet oraz 10 mg w przypadku mężczyzn.

W niektórych przypadkach konieczna bywa dodatkowa suplementacja żelaza, np. u kobiet w ciąży, przy zaawansowanych problemach z hemoroidami, po znacznej utracie krwi czy przy obfitych miesiączkach. Żelazo warto jednak przyjmować jedynie po konsultacji z lekarzem, ponieważ bardzo łatwo o jego przedawkowanie, co również nie jest bezpieczne dla zdrowia. Jeśli jednak suplementacja jest wskazana, należy sięgać po wysokiej jakości żelazo – wapteka.pl posiada w swojej ofercie szeroki wybór takich preparatów. Dobrze, aby w składzie znajdowały się związki poprawiające przyswajalność lub działanie pierwiastka, np. witamina C, witamina B12 czy kwas foliowy.

Załącznik:
kwas-foliowy- (1).jpg

Dlaczego żelazo jest tak ważne?

Odpowiedni poziom żelaza w organizmie jest niezwykle ważny, ponieważ pierwiastek ten odpowiada za kondycję układu krwionośnego, a więc i całego organizmu. Krew (a konkretnie erytrocyty, krwinki czerwone) wiąże ze sobą cząsteczki żelaza z cząsteczkami tlenu, a następnie transportuje ten kompleks do wszystkich komórek organizmu. Dzięki temu ważne narządy mogą być odpowiednio dotlenione. To jednak nie wszystko. Żelazo odpowiada również za:

• metabolizm cholesterolu,
• usuwanie toksyn z wątroby,
• prawidłową czynność całego układu nerwowego,
• zwalczanie infekcji i poprawę odporności,
• kondycję skóry, włosów i paznokci.

Choć najważniejszą rolą tego pierwiastka jest wytwarzanie hemoglobiny i mioglobiny, nie można pomijać innych istotnych kwestii. Jego odpowiedni poziom w organizmie gwarantuje sprawność fizyczną i intelektualną na każdym etapie życia. 

Niedobór żelaza

Niedobór żelaza w organizmie pojawia się najczęściej wskutek nieodpowiedniej diety oraz u wegetarian i wegan. Nieco rzadziej u osób z nadmiernymi krwawieniami, oddających krew lub z chorobami przewlekłymi (np. dotyczącymi tarczycy). Konsekwencją jest anemia, czyli niedokrwistość. Niedobór żelaza skutkuje apatią, osłabieniem i uczuciem ciągłego zmęczenia. Źle śpimy, nie mamy energii do działania, a jakość naszej pracy znacznie spada. Dodatkowo można zauważyć nadmierne wypadanie włosów, bladość cery i zawroty głowy. Wzrasta męczliwość – już przy niewielkiej aktywności pojawia się zadyszka wskutek niedotlenienia organizmu.

Nadmiar żelaza

Choć suplementy diety wielu profesjonalnych aptek stacjonarnych czy internetowych, takich jak wapteka.pl, są gwarancją wysokiej jakości i całkowitego bezpieczeństwa, podstawą jest stosowanie się do zaleceń producenta. Dużym błędem jest samodzielna modyfikacja dawki – przyjmowanie preparatu częściej lub w większych ilościach. Nadmiar żelaza nie jest w całości usuwany, lecz odkłada się w tkankach ustroju. Może to doprowadzić nawet do poważnego zatrucia. Przedawkowanie suplementów poznamy po intensywnych biegunkach i bólu brzucha.