Psy asystujące, labradory Cookie i Rummy wspierają terapię dwóch osób z zespołem stresu pourazowego w ramach unikatowego w skali kraju projektu. Zostały przygotowane do pracy przez poznańską fundację i nieodpłatnie przekazane kobietom, u których zdiagnozowano PTSD.
Na co dzień fundacja zajmuje się przygotowywaniem psów przewodników dla osób niewidomych i słabowidzących. W ramach projektu „Alert Dog – Sygnalizujący Pies Asystent”, współfinansowanego ze środków PFRON właśnie zakończyła szkolenie dwóch psów asystujących.
Jak powiedziała PAP przedstawicielka fundacji Irena Semmler, to pierwsze tego typu przedsięwzięcie w kraju, adresowane do osób niepełnosprawnych, zmagających się z zespołem stresu pourazowego.
Semmler podkreśliła, że odpowiednio przygotowane psy świetnie uzupełniają terapię osób z PTSD. „Poza wsparciem psychicznym tj. zwiększenie poczucia bezpieczeństwa, przerywanie ataków paniki, wybudzane z koszmarów sennych czy tworzenie tzw. bezpiecznej strefy wokół osoby, są również wsparciem fizycznym dla swoich opiekunek” – powiedziała.
Wyjaśniła, że obie kobiety, na skutek doznanych urazów fizycznych, mają pewne ograniczenia ruchowe, powodujące trudności w poruszaniu się po schodach, po nierównych powierzchniach czy zagrożenie utratą równowagi. „W tym przypadku pies stanowi pomoc i podporę, zabezpieczając opiekunkę przed upadkiem czy też pomagając pokonać przeszkody utrudniające przejście. Mogą również pomóc niosąc koszyk z niedużymi zakupami” – powiedziała.
Labradory przeszły roczny proces tzw. szkolenia podstawowego u wolontariuszy, zwanych rodzinami zastępczymi oraz 7-miesięczne szkolenie specjalistyczne, którego część przeznaczona była na przygotowanie psa do pracy z konkretną osobą.
Irena Semmler wyjaśniła, że udział w przedsięwzięciu mogą wziąć osoby u których zdiagnozowano PTSD, są pod stałą opieką lekarza psychiatry i psychoterapeuty, przyjmują zalecane leki i biorą udział w zalecanych terapiach. Wymagana jest też m.in. zgoda bliskich na posiadanie psa, opinia lekarza prowadzącego o ogólnym stanie zdrowia umożliwiającym sprawowanie opieki nad psem lub zalecenie posiadania psa oraz brak alergii u domowników.
„Po złożeniu ankiety aplikacyjnej kandydat spotyka się ze współpracującymi z fundacją lekarzem psychiatrą i psychologiem oraz z instruktorami szkolącymi psa. W oparciu o ich pozytywną opinię następuje kwalifikacja osoby oraz dobór odpowiedniego psa” – powiedziała Semmler.
Z uwagi na zainteresowanie tego typu psami, aktualnie oczekują na nie cztery osoby, fundacja kontynuuje realizację projektu. Jesienią szkolenie specjalistyczne rozpoczną kolejne dwa labradory. Planowane jest także zakupienie i umieszczenie w rodzinach wolontariuszy co najmniej czterech kolejnych szczeniąt. Fundacja zamierza także rozszerzyć wsparcie, jakim może być obecność specjalnie przygotowanego psa, na osoby, u których zdiagnozowano również inne niż PTSD zaburzenia lękowe czy emocjonalne.
Zespół stresu pourazowego to zaburzenie psychiczne będące formą reakcji na skrajnie stresujące wydarzenie (traumę), które przekracza zdolności danej osoby do radzenia sobie i adaptacji. Mogą to być np. działania wojenne, katastrofy, kataklizmy żywiołowe, wypadki komunikacyjne, napaść, gwałt, molestowanie, uprowadzenie, tortury.
Typowymi objawami PTSD są: nadmierne pobudzenie układu autonomicznego, ze wzmożonym stanem czuwania, wzmożonym odruchem orientacyjnym oraz bezsennością. Ponadto osoba doświadcza nawracających, gwałtownych mimowolnych wspomnień traumatycznego wydarzenia, czyli tzw. flashbacków, halucynacji lub koszmarów sennych o tematyce związanej z doznaną traumą. Unika też sytuacji kojarzących się z doznaną traumą.
Leczenie PTSD w zależności od nasilenia i uporczywości objawów może obejmować psychoterapię oraz farmakoterapię. Jednym ze sposobów wspomagania leczenia PTSD jest pies asystujący – sygnalizujący. Odpowiednio wyszkolony pies reaguje, gdy pojawiają się objawy PTSD: przerywa atak paniki lub wyprowadza ze stanów odrętwienia. Pies swoim zachowaniem odwraca uwagę człowieka od wywołujących stres sytuacji, a w przypadku nawracających sennych koszmarów wybudza osobę ze snu.
Status psa asystującego potwierdza certyfikat wydawany po odbyciu odpowiedniego szkolenia. Osoba niepełnosprawna z certyfikowanym psem asystującym wyposażonym w uprząż ma prawo wstępu do obiektów użyteczności publicznej tj. banki, urzędy, sądy, szkoły, instytucje kulturalne, obiekty gastronomiczne. Bez przeszkód może korzystać ze środków transportu publicznego, z plaż i kąpielisk. Nie jest zobowiązana do zakładania psu asystującemu kagańca oraz prowadzenia go na smyczy.
Na początku roku PAP informował o innym labradorze przygotowywanym w Fundacji na rzecz osób Niewidomych Labrador – Pies Przewodnik do wspierania weteranów wojennych z PTSD. Labrador Denver, w ramach unikatowego w skali kraju projektu „Pies na stres”, pomaga lekarzom i pielęgniarkom pracującym z najciężej chorymi na COVID-19 w Szpitalu Powiatowym w Jarocinie (Wielkopolskie). W przerwach w pracy, w interakcji z psim terapeutą, personel medyczny redukuje stres, niepokój i objawy depresji. (PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
