Unia Europejska musi przeciwstawić się Polsce i Węgrom – oświadczył amerykański finansista węgierskiego pochodzenia George Soros na łamach portalu Project Syndicate, oceniając, że zawetowanie unijnego budżetu zagraża praworządności i przyszłości Wspólnoty.
„UE nie może sobie pozwolić na kompromis w sprawie zapisów o praworządności. To, jak Unia zareaguje na wyzwanie rzucone przez (premiera Węgier Viktora) Orbana i (wicepremiera Polski Jarosława) Kaczyńskiego, zdecyduje o tym, czy przetrwa ona jako społeczeństwo otwarte, wierne wartościom, na których została założona” – napisał Soros.
Według niego Polska i Węgry „wiedzą, że w skandaliczny sposób łamią praworządność, i nie chcą ponosić za to konsekwencji”.
Soros ocenił, że Orban i w mniejszym stopniu Kaczyński sprzeciwiają się nie tyle abstrakcyjnej idei praworządności, ile „dla nich praworządność stanowi praktyczne ograniczenie osobistej i politycznej korupcji”. „To weto jest desperackim podjęciem ryzyka przez dwóch seryjnych sprawców naruszeń” – czytamy.
Zdaniem Sorosa można jednak obejść polskie i węgierskie weto. „Zapisy o praworządności zostały przyjęte. Jeśli nie dojdzie do porozumienia w sprawie nowego budżetu, ważność starego budżetu, który wygasa z końcem 2020 r., będzie przedłużana z roku na rok. Węgry i Polska nie dostałyby (w tej sytuacji – PAP) żadnych wypłat z tego budżetu, bo ich rządy łamią praworządność” – napisał Soros. Według niego także fundusz odbudowy można by wdrożyć w ramach procedury wzmocnionej współpracy, co zaproponował europoseł Guy Verhofstadt.
„Gdyby UE poszła tą drogą, weto Orbana i Kaczyńskiego zostałoby ominięte” – ocenił.
Soros uważa, że wszystko zależy of tego, czy Unia znajdzie w sobie wolę polityczną, by to przeprowadzić.
Dodał, że Orban wypracował system pozwalający okradać własny kraj, i choć trudno oszacować, jak bardzo wzbogacili się jego przyjaciele i rodzina, to wiele z tych osób jest nadmiernie bogatych.
Soros zarzucił Orbanowi m.in., że zbliżone do niego firmy kupiły dla Węgier 16 tys. respiratorów za prawie miliard dolarów, płacąc za respiratory z Chin najwięcej w całej UE, w niektórych przypadkach nawet 50 razy więcej niż Niemcy – chociaż według niego Węgry nie mają dość łóżek intensywnej opieki oraz personelu, żeby je obsługiwać.
Soros zasugerował, by sprawę tę – podobnie jak umowę na rosyjskie szczepionki przeciw Covid-19 – zbadał Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).
Zarzucił też Orbanowi, że próbuje pozbawić środków samorządowe władze Budapesztu i innych dużych miast, gdzie w wyborach 2019 r. zwyciężyła opozycja. „Tylko UE może pomóc. Należałoby np. skierować fundusze unijne do władz lokalnych, gdzie na Węgrzech wciąż funkcjonuje demokracja, w odróżnieniu od szczebla krajowego” – napisał Soros. (PAP)
