Prezentacji w przestrzeni wirtualnej dorobku dwojga artystów z nurtu sztuki naiwnej: Nikifora i węgierskiej malarki Violi Berki poświęcony jest projekt realizowany przez Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu. Pierwotnie prace miały być pokazywane na wystawach w Polsce i na Węgrzech.
Koncepcję międzynarodowego projektu opracowała Maria Marcinowska, specjalista do spraw organizacji wystaw w sądeckim muzeum. Według niej jest to propozycja dla miłośników sztuki na okres pandemii, kiedy organizowanie wystaw i podróżowanie jest utrudnione lub wręcz niemożliwe. Pierwotnym zamysłem było pokazanie prac Nikifora w Kiskunhalas i Budapeszcie, a dzieł Berki – w Krynicy-Zdroju.
W Kiskunhalas, węgierskim mieście zaprzyjaźnionym z Nowym Sączem, znajduje się Muzeum Janosa Thormy, które posiada bogatą kolekcję prac Violi Berki (1932-2001), malarki i ilustratorki, która świadomie stylizowała swoje prace w klimacie sztuki naiwnej.
Jak ocenił Szabone Biacs Ildikó z muzeum w Kiskunhalas, cytowany w komunikacie, sztukę Violi Berki można uznać za pokrewną sztuce artystów naiwnych, do których zalicza się Nikifor. „Świadczy o tym unikanie szablonowych rozwiązań tworzenia obrazu, zwyczajowych proporcji, praw perspektywy, przy zastosowaniu odważnego obchodzenia się z barwami. Jest to szczególne pomieszanie rzeczywistości i fantazji, połączone z ironią, nabierające groteskowego wydźwięku” – wskazał.
Przedstawicielka nowosądeckiego muzeum przypomniała, że Nikifor (Epifan Drowniak) jest uznawany – obok Henriego Rousseau – za najwybitniejszego malarza nurtu naiwnego na świecie. Największą kolekcję prac łemkowskiego malarza z Krynicy-Zdroju posiada Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu. Te najwartościowsze są pokazywane w Willi Romanówka przy krynickim deptaku.
W ramach projektu utworzono stronę internetową www.nikiforberki.pl, poświęconą obojgu artystom. Można tam znaleźć zarówno życiorysy malarzy, jak i prezentację galerii ich prac – Nikifora w Krynicy-Zdroju, Violi Berki – w Kiskunhalas. Dodatkowo wystawę Nikifora prezentują filmy, do których kieruje strona projektu.
Na stronie internetowej zamieszczono także informacje o regionach, z którymi artyści byli związani, i które ukształtowały ich wrażliwość plastyczną.
Drugim zadaniem zrealizowanym w ramach projektu było wydanie katalogu z czterdziestoma pracami Nikifora i taką samą liczbą obrazów Berki, wybranymi z kolekcji obydwu muzeów. Wersja elektroniczna katalogu jest dostępna na stronie projektu.
Przedsięwzięcie zostało dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.(PAP)
