W stolicy specjalną ofertę przygotowały 202 placówki. Podobnie jak w poprzednich latach udostępnione zostaną także miejsca zwykle zamknięte dla publiczności, takie jak ruiny Radiostacji Babice w lesie Bemowskim czy zakamarki kina Iluzjon. Otwarta dla warszawiaków będzie również zajezdnia autobusowa przy ulicy Stalowej. Możliwy będzie również wirtualny udział w Nocy Muzeów. Program online przygotowało 20 instytucji.
Na uczestników tegorocznej Nocy Muzeów czekają sale reprezentacyjne Belwederu, m.in. zrekonstruowany Gabinet Marszałka Józefa Piłsudskiego. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury oraz Biuro Programu Niepodległa zapraszają natomiast na Romantyczną Noc Muzeów. Wśród atrakcji na dziedzińcu MKiDN są pokazy filmów VR i strefa Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. W czasie Nocy Muzeów dostępny dla zwiedzających będzie także gmach Ministerstwa Edukacji i Nauki. Chętni będą mogli zobaczyć m.in. gabinet i sekretariat ministra, salę posiedzeń im. Anny Radziwiłł, salę portretową, a także obejrzeć film poświęcony historii pierwszego wzniesionego od podstaw budynku ministerialnego w II RP.
Wiele atrakcji przygotowało również Ministerstwo Sprawiedliwości. Po założeniu specjalnych gogli można będzie zanurzyć się w wirtualnej rzeczywistości i przenieść w sam środek przedwojennej sceny rewiowej lub do Warszawy okresu niemieckiej okupacji. Pozwolą na to dwa wyreżyserowane przez Tomasza Szafrańskiego filmy nakręcone w technologii VR. Kolejną atrakcją przygotowaną przez MS jest pokaz tresury i pracy psów specjalnych, czyli czworonożnych funkcjonariuszy Służby Więziennej. W Archiwum IPN zostaną zaprezentowane dokumenty dotyczące wybranych osób, których losy wplatają się w najnowszą historię Polski. W noc z soboty na nadzielę będzie można zobaczyć także artefakty ze zbiorów Archiwum Akt Nowych, m.in. jedną z niewielu zachowanych powstańczych skrzynek pocztowych.
Atrakcje czekają także na mieszkańców i turystów w Płocku. Jedną z nich będzie zwiedzanie najstarszej polskiej szkoły i jednej z najstarszych w Europie, czyli obecnego Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Małachowskiego. Na Noc Muzeów zaprasza także płocki ratusz – przewodnicy oprowadzą chętnych po zakamarkach XIX-wiecznego budynku, a podczas zwiedzania będzie można spotkać historyczne postacie. W głównej siedzibie Muzeum Mazowieckiego będzie można odwiedzić m.in. wystawy stałe „Secesja” oraz „X wieków Płocka”. Do Nocy Muzeów przyłączy się też Książnica Płocka, która w Roku Władysława Broniewskiego zaprasza na „Prywatkę u Władka”.
W Noc Muzeów włączają się także placówki kultury z Radomia. W Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu Noc Muzeów organizowana jest pod hasłem „Tajemnicą jest kobieta…”. W programie m.in. zwiedzanie wystaw, konkursy plastyczne, wykłady, pokaz mody oraz koncerty. W Muzeum Historii Najnowszej Radomia (Kamienica Deskurów) obejrzeć będzie można wystawy „Przemysł – siła miasta. Radom w latach 1918-1989” oraz „Skąd to? Historia artykułów codziennego użytku”. W „Resursie Obywatelskiej” przygotowano ekspozycję „Nie poszła z dymem. Historia radomskiej +Tytoniówki+”. W Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia będzie można m.in. obejrzeć ekspozycję Basi Bańdy „Róże i róże”. W programie są też koncerty jazzu eksperymentalnego i muzyki elektronicznej oraz projekcje filmowe. Muzeum Wsi Radomskiej, oprócz zwiedzania stałych wystaw, organizuje w Noc Muzeów potańcówkę.
Atrakcje związane z Nocą Muzeów zapewniają także placówki w innych mniejszych miastach regionu radomskiego, np. Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie, gdzie zaplanowano warsztaty malowania na ceramice i wikliniarskie oraz zajęciach jogi i koncert Stanisława Soyki. W Chlewiskach zwiedzić można zabytkową Hutę Żelaza, gdzie oprócz wielkiego pieca hutniczego można podziwiać także stare motocykle i samochody, np. syrenki, warszawy, przedwojenne polskie fiaty 508, duże fiaty, polonezy. Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce natomiast proponuje Noc Muzeum połączoną z 55 urodzinami placówki. Zwiedzać będzie można m.in. wystawy stałe „Kazimierz Pułaski i wielcy Polacy w USA” oraz „Warka – miasto dotknięte historią”.
Blisko 40 placówek muzealnych i kulturalnych czeka natomiast na uczestników tegorocznej Nocy Muzeów w Łodzi. W ramach nocnego zwiedzania Pałacu Poznańskich będzie można zobaczyć m.in. reprezentacyjne i mieszkalne pomieszczenia pałacowe oraz udostępnioną po raz pierwszy po zmierzchu multimedialną wystawę stałą „Łódź w Europie. Europa w Łodzi. Ziemia obiecana wczoraj i dziś”. Z okazji obchodzonego właśnie Roku Romana Modzelewskiego zwiedzający będą mogli zasiąść w kultowym fotelu RM58. Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi w ramach obchodów Roku Aliny Margolis-Edelman zaprasza na wprowadzenie do nowo powstającej wystawy o patronce roku. W programie pokaz filmów dokumentalnych, m.in. „Ala z elementarza” Edyty Wróblewskiej. W sobotę dużo będzie działo się też poza stolicą województwa łódzkiego – goście otwartego w kwietniu grodziska w Tumie k. Łęczycy, będą mogą wybrać się w podróż do średniowiecznej Polski zwiedzając obiekt oraz słuchając o prowadzonych tu badaniach archeologicznych, a także obejrzeć pokazy fireshow.
Z kolei w tegorocznej Nocy Muzeów w Poznaniu uczestniczyć będą 52 instytucje, które przygotowały 150 różnych wydarzeń. W Galerii Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego odbędzie się m.in. spacer po Galerii Sztuki Polskiej XVI–XVIII w. Wielkopolskie Muzeum Niepodległości zaprasza do zwiedzania zbudowanego w latach 50. XX w. schronu przeciwatomowego przeznaczonego dla władz Poznania. Natomiast z okazji Nocy Muzeów w Bibliotece Raczyńskich będzie czynna wystawa „Odzyskany blask dawnych atlasów”, na której prezentowanych jest 19 oryginalnych ksiąg i ponad 200 skanów map z atlasów wydanych w czasach od XVI do XIX w.
W tegorocznej Nocy Muzeów swój udział zapowiedziało niemal 80 wrocławskich instytucji kultury. Tej nocy zwiedzający będą mogli poznać nowe galerie sztuki na mapie Wrocławia, takie jak: Galeria Sztuka na Miejscu, Galeria Geppart, Galeria Fotografii ZPAF czy 66P Subiektywna Instytucja Kultury. Dla aktywnych zaplanowano natomiast rowerowy spacer śladami murali Out of Sth, przygotowany przez galerię Studio BWA Wrocław. Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego udostępni odwiedzającym Aulę Leopoldyńską, niedostępną w ostatnich latach ze względu na prace konserwatorskie. Na entuzjastów militariów czekają z kolei atrakcje przygotowane na obrzeżach miasta przez Muzeum Militarne, Wrocławskie Stowarzyszenie Fortyfikacyjne czy Muzeum Wojsk Inżynieryjnych. Wodniaków i nie tylko zaprosi na swój pokład Odra Centrum oraz Muzeum Odry Fundacji Otwartego Muzeum Techniki.
Wiele wydarzeń czeka także na uczestników Nocy Muzeów w Trójmieście. Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku przygotowało szereg wydarzeń na terenie Półwyspu Westerplatte, gdzie w godz. 17 – 22:30 będą działać dwie grupy rekonstrukcyjne. Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej im. Centrum Wyszkolenia Żandarmerii zorganizuje dioramę stanowiska ogniowego (nieopodal Wartowni nr 3), natomiast Przedstawiciele Stowarzyszenia „Kolej na Westerplatte” uruchomioną drezynę. Ponadto pracownicy Działu Archeologicznego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku poprowadzą 4 spacery edukacyjne. Centralnym punktem zwiedzania będzie wejście na teren wykopalisk, gdzie jesienią 2019 r. odkryte zostały pochówki polskich obrońców Westerplatte.
Grupę rekonstruktorów będzie można spotkać również w oddziałach Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. W Spichlerzu „Błękitny Baranek” średniowieczni strażnicy będą patrolować muzeum, pilnując porządku. Zaplanowano także inscenizacje z życia dawnych gdańszczan. Z kolei w Grodzisku w Sopocie ożyje historia wczesnego średniowiecza – za sprawą warsztatów, pokazów i inscenizacji oraz osady z epoki kamienia. Atrakcje przygotowało także kilkadziesiąt szczecińskich instytucji kultury. Muzeum Techniki i Komunikacji po raz pierwszy pokaże kolekcję ośmiu samochodów Stoewer. Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie umożliwi z kolei uczestnikom bezpłatne zwiedzanie wszystkich wystaw stałych i czasowych. Zobaczyć będzie można m.in. Celę Czarownic, Zbrojownię, Gabinet Lubinusa i najwyższą zamkową galerię na wieży kościoła zamkowego. Po raz pierwszy do szczecińskiej Nocy Muzeów dołącza Willa Lentza. Na jej elewacji odbywać się będzie mapping 3D. Niecodzienną okazją będzie również zwiedzanie powstającego Morskiego Centrum Nauki, a przewodnicy opowiedzą, co będzie mieściło się w poszczególnych pomieszczeniach.
Natomiast na Indyjską Noc w Muzeum zaprasza Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze – w programie m.in. warsztaty, pokazy, koncerty i wystawy. W siedzibie Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta zaplanowano otwarcie wystawy ubiorów unikatowych autorstwa Natalii Ślizowskiej pt. „Welcome, Dubai! Greetings from Lubuskie!”. Filia muzeum w zabytkowym Spichlerzu przy ul. Fabrycznej zaprosi swoich gości na grę „Nocny Tropiciel Muzealny” oraz otwarcie wystawy fotografii Wacława Wantucha pt. „Platinum”. W tegoroczną Noc Muzeów włączyło się także Lubuskie Muzeum Wojskowe w Drzonowie oraz Towarzystwo Przyjaciół tej placówki. W programie będą m.in. pokazy woltyżerki kozackiej w wykonaniu Apolinarski Group, prezentacje walk i obyczajów rycerskich w wykonaniu bractwa rycerskiego Syrokomla oraz pokaz świetlno-muzyczny.
W tegorocznej Nocy Muzeów na terenie Opola weźmie udział dziesięć jednostek kultury. Archiwum Państwowe w Opolu zaprasza do udziału w teście wiedzy czytelniczej, miłośnicy historii będą mogli wysłuchać wykładu na temat Księgi Głubczyckiej i na własne oczy zobaczyć ten zabytek. W Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych będzie można z kolei zobaczyć wystawę maskotek używanych przez żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, w Muzeum Śląska Opolskiego – zapoznać się z tajnikami tkactwa, a w Muzeum Uniwersytetu Opolskiego – poznać tajemnice opolskich aptekarzy. Natomiast Politechnika Opolska zaprasza do największego w Polsce muzeum lamp rentgenowskich na wykład o promieniowaniu i pokaz wyładowań elektrycznych w laboratorium wysokich napięć.
Atrakcje czekają także na zwiedzających w Kaliszu. Będzie można zwiedzić m.in. budynek byłego więzienia przy ul. Łódzkiej – to w tym zakładzie karnym kręcono sceny m.in. do filmów „Dług” Krzysztofa Krauzego i „Tango Libre” w reżyserii Frédérica Fonteyne. Dla chętnych będą udostępnione rezerwat archeologiczny na Zawodziu, Dworek Marii Dąbrowskiej w Russowie oraz zabytkowe świątynie w Kaliszu.
Jak powstaje zegar słoneczny i jak działa powielacz, na którym w okresie PRL drukowano „bibułę”, czyli wydawnictwa spoza oficjalnego obiegu – można zobaczyć na własne oczy podczas tegorocznej Nocy Muzeów w woj. śląskim. W Muzeum Śląskim w Katowicach będzie można zwiedzić wszystkie wystawy, wziąć udział w warsztatach i zabawach plastycznych, zaplanowano też nocne zwiedzanie terenu dawnej Kopalni Węgla Kamiennego Katowice – w jej miejscu powstała obecna siedziba muzeum. Podczas spaceru goście dowiedzą się, kim byli Skarbnik, Utopiec czy Bebok, ile lat ma wyciągowa maszyna parowa na szybie Bartosz oraz jak funkcjonowała kopalnia w czasach swojej świetności.
Muzeum Śląskie sąsiaduje w katowickiej Strefie Kultury z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, która – choć nie jest muzeum – także przygotowała atrakcje na tę wyjątkową noc. Wieczór rozpocznie koncert Bergen Philharmonic Orchestra pod dyrekcją Edwarda Gardnera, zaś przy fortepianie zasiądzie norweski pianista Leif Ove Andsnes. Potem – sesja muzycznej jogi, zwiedzanie budynku, zaś w Strefie Kultury będą kursować muzyczne dorożki. Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach organizuje zwiedzanie kopalni „Wujek” ze świadkiem historii, koncert rapera Miuosha oraz warsztaty sitodruku, podczas których można poznać metody działania „podziemnej” drukarni.
W Willi Caro należącej do Muzeum w Gliwicach prezentowana jest wystawa pt. „Oblicza czasu…”. W sobotnią Noc Muzeów będzie tam można spotkać Franciszka Wieganda – znanego zegarmistrza, wybitnego konstruktora i twórcę zegarów astronomicznych. W Muzeum Górnośląskim w Bytomiu ten wieczór odbędzie się pod hasłem „Noc wspólnoty”. Będzie wystawa i warsztaty „Pax Romana”, poświęcone społeczności starożytnego Rzymu, tworzenie wielkiej mapy artystycznego świata oraz opowieści o wspólnocie rodzinnej i życiu codziennym na Śląsku.
W Chorzowie hasłem Nocy Muzeów jest Miasto Ognia i Blasku – w Muzeum Hutnictwa na gości czekają zabawy z ogniem – czyli hutnicza strefa warsztatowa i akademia małego hutnika. Wieczorem przed wejściem do muzeum odbędzie się nowoczesny pokaz fireshow z elementami pixelshow. Podczas Nocy Muzeów w Chorzowie będzie też okazja do przejechania się nocnym tramwajem i zwiedzenia mobilnej galerii sztuki z obrazami Piotra Naliwajki. Bezpłatny tramwaj pojedzie trasą przez ulicę Wolności, Powstańców, Rynek i zatrzyma się przy Muzeum Hutnictwa.
W Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” – impreza pod hasłem „Horror w Skansenie czyli eksperymenty doktora O’Cullusa”. „W cieniu zabytkowych chałup, pod osłoną nocy w skansenie powstało tajne laboratorium inżynierii genetycznej, prowadzone przez szalonego naukowca – doktora O’Cullusa. Uważa on, że dokonując na ludziach – ponoć ochotnikach – radykalnych modyfikacji genetycznych, jest w stanie w bardzo krótkim czasie odtworzyć byty z dawnych wyobrażeń i opowieści” – sygnalizują pracownicy skansenu.
W Nocy Muzeów weźmie też udział kilkadziesiąt instytucji kultury z Podkarpacia. W Muzeum Podkarpackim w Krośnie można będzie obejrzeć wystawę „Polska na emigracji”. Z kolei w podziemiach pałacu biskupiego, gdzie mieści się krośnieńskie muzeum, przygotowano wystawę archeologiczną „Przeszłość ożywiona”. W Przemyślu w ramach tegorocznej Nocy Muzeów można odwiedzić Zamek Kazimierzowski. W regionie na zwiedzających czekają również muzea i placówki kultury m.in. w Dębicy, Jaśle, Mielcu, Sanoku, Stalowej Woli i Tarnobrzegu.
Z kolei w wadowickim Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II będzie można zwiedzić z przewodnikiem. Grupy, które wejdą o godz. 18., 19. oraz 20., zobaczą także film dokumentalny „Lekarz”, który opowiada o Renato Buzzonettim, który opiekował się Janem Pawłem II przez cały pontyfikat, aż do ostatnich chwil życia Ojca Świętego.
W Cieszynie Noc Muzeów odbędzie się dopiero za tydzień. Z przewodnikiem zwiedzić będzie można m.in. ważne budynki w mieście, m.in. Ratusz, kościoły i klasztory, browar, muzeum 4. Pułku Strzelców Podhalańskich. W Książnicy Beskidzkiej zobaczyć będzie można m.in. wystawę bezcennych „Białych kruków z biblioteki ks. Leopolda Jana Szersznika”. Zaplanowano też pokazy konserwacji książek.
Podczas Nocy Muzeów w Zakopanem odwiedzający Galerię Sztuki im. Kulczyckich Muzeum Tatrzańskiego będą mieli okazję zobaczyć wannę premiera w czasach PRL Józefa Cyrankiewicza. Luksusowy obiekt mieści się w obecnej siedzibie dyrekcji Muzeum Tatrzańskiego na zakopiańskim Kozińcu potocznie nazywany „Cyrankiewiczówką”. W innym oddziale Muzeum Tatrzańskiego – Galerii Sztuki w willi Oksza – będzie można wziąć udział w wydarzeniu zatytułowanym „Wieczorny brydż z Kornelem Makuszyńskim”.
Muzeum Narodowe w Kielcach zaprasza na zwiedzanie dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich, który został ostatnio gruntownie zmodernizowany. Natomiast w Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku obejrzeć będzie można wystawę „Kodeks rycerski w średniowieczu” o najważniejszych rycerskich zasadach i obyczajach, których przykłady można odnaleźć na kartach powieści „Krzyżacy”. Z kolei Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego przygotowało ekspozycję koncentrującą się na wczesnym okresie życia autora „Syzyfowych prac”.
Wiele atrakcji czeka także na uczestników Nocy Muzeów w Lublinie. Zwiedzający m.in. mogą wziąć udział w oprowadzaniu kuratorskim po wystawie „Tamara Łempicka – kobieta w podróży” w Muzeum Narodowym. Natomiast tematem przewodnim nocnych imprez w Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej w Lublinie będzie tzw. srebrna laluna, czyli średniowieczna ozdoba w kształcie półksiężyca. Muzeum Ziemi Biłgorajskiej zaprasza m.in. na unikatową wystawę 500-letnich mieczy japońskich samurajów, a także polskich XVIII-wiecznych szabel, zaś Muzeum Regionalne im. dr. Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim przygotowało m.in. wieczór węgierski, podczas którego będzie można zobaczyć wystawę poświęconą literatowi i malarzowi Tiborowi Csorbie. Przewidziana jest też degustacja potraw węgierskich i koncert zespołu „Bonum Voces”.
W Kazimierzu Dolnym w Wilii pod Wiewiórką można wziąć udział w oprowadzaniu kuratorskim i wybrać się na spacer literacki po Kazimierzu Dolnym szlakiem „Dwóch księżyców”. Muzeum Sztuki Złotniczej przygotowało warsztaty z tworzenia złotej biżuterii, a we Dworze z Gościeradowa zwiedzający będą mogli własnoręcznie wybić pamiątkową monetę. Po raz pierwszy po remoncie w Noc Muzeów zostanie otwarta Kamienica Celejowska. Z kolei w Puławach w Muzeum Czartoryskich zostanie otwarta wystawa „W podróży” na której będzie można zobaczyć dawne walizy, kufry, sepety, przybory toaletowe. Po raz pierwszy po konserwacji zaprezentowany zostanie muzealny sztambuch „Pobożne pamiątki” z lat 1846-1855 autorstwa sióstr Narbutt. Wydarzenia w ramach Nocy Muzeów przygotowało także Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie – m.in. wernisaż wystawy „Żwirki i Wigury start do wieczności”, podczas którego zaprezentowane zostaną fotografie, dokumenty i pamiątki po lotnikach.
W Białymstoku w ramach Nocy Muzeów otwarty zostanie m.in. Park Militarny przy ul. Węglowej, gdzie będzie można oglądać ok. 40 sztuk różnego rodzaju ciężkiego sprzętu wojskowego ze zbiorów miejscowego Muzeum Wojska. Program na tę noc przygotowało także Muzeum Pamięci Sybiru, gdzie będzie można zwiedzić wystawę stałą specjalną ścieżką tematyczną „W sowieckim piekle” przygotowaną specjalnie na Noc Muzeów i dostępną tylko tego dnia. Muzeum także od soboty rozpocznie swój nowy cykl „Eksponat miesiąca”, w ramach którego będzie prezentować obiekty ze swoich zbiorów. Wernisaże wystaw przygotowało także Muzeum Ikon w Supraślu k. Białegostoku, które jest oddziałem Muzeum Podlaskiego. Jedna z ekspozycji „Bo przeszliście przez ogień i wodę…” została przygotowana we współpracy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Nowicy i przedstawia prace ukraińskich malarzy ikonografów.
Osoby, które wybiorą się w sobotę do Muzeum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie, będą mogły bezpłatne zwiedzać ekspozycje z przewodnikiem PTTK. Głównym wydarzeniem tego wieczoru będzie prezentacja XVIII-wiecznego rękopisu „Monachomachii, czyli Wojny mnichów” autorstwa Ignacego Krasickiego. Z kolei na dziedzińcu olsztyńskiego zamku, który jest siedzibą Muzeum Warmii i Mazur, będzie można odwiedzić obóz rycerski. Główną atrakcją w Domu „Gazety Olsztyńskiej” będzie otwarcie wystawy „Gdzie są szyldy z tamtych lat”, ukazującej zdjęcia przedwojennego Olsztyna oraz miasta z lat 60. i 70. ubiegłego wieku. Zaś w olsztyńskim Muzeum Nowoczesności odbędzie się wernisaż wystawy „Fotograf przyjechał”, która prezentuje mieszkańców dawnych Prus Wschodnich na fotografiach ze zbioru Urzędu Konserwatora Prus Wschodnich w Królewcu. Muzeum w Mrągowie, poza możliwością zwiedzania wystaw, proponuje plenerową inscenizację nadania przywileju miastu przez Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego Konrada von Erlichshausena. Natomiast Muzeum Historyczne w Ełku zaprasza na wernisaż wystawy „Ełczanie w PRL-u (Nie)opowiedziane historie”.
Noc Muzeów jest wydarzeniem ogólnoeuropejskim. Pierwsza odbyła się w Berlinie w 1997 r., a sukces tego wydarzenia był tak duży, że kolejne europejskie miasta, w tym Warszawa od 2004 r., również zdecydowały się na organizację podobnych przedsięwzięć. W Polsce Noc Muzeów przybrała jednak szerszą formułę niż w innych krajach. Swoje programy pokazują nie tylko muzea, ale także inne placówki i instytucje, które związane są z kulturą, życiem publicznym czy nauką.(PAP)
Autorka: Anna Kruszyńska
