Nikogo nie zaskakuje konstatacja, że pandemia mocno uderzyła w nasze zdrowie fizyczne, zarówno na poziomie zachorowań na COVID-19, jak i utrudnionego dostępu do usług medycznych. Dodatkowy dojmujący aspekt pandemii, przynoszący negatywne wieloletnie odziaływanie, to wpływ na psychikę. Temat konsekwencji fizycznych i psychicznych pandemii został omówiony podczas trzeciego panelu Kongresu ESG – Polska Moc Biznesu.
Debatę poprowadziła dziennikarka Kinga Jurga, a uczestniczyli w niej eksperci i ekspertki prezentujące różne spojrzenia na zdrowie:
- dr hab. n. med. Piotr Dziechciarz, Warszawski Uniwersytet Medyczny
- Andrzej Mądrala, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych
- Monika Tomaszewska, Dyrektor Departamentu Strategii i Innowacji Medycznych, Grupa Luxmed
- Katarzyna Dubno, Dyrektor ds. Relacji Zewnętrznych i Ekonomiki Zdrowia, Adamed Pharma S.A.
- Agata Swornowska-Kurto, Prezes, Instytut One – Zdrowie i Harmonia
- Maria Rothert-Proniewicz – Dyrekcja Generalna Lasów Państwych
- Marta Grabek-Niekraszewicz, KRAFOS (Krakowskie Forum Organizacji Społecznych)
Najbardziej jasnym elementem debaty okazał się temat odpoczynku na łonie przyrody i korzyści, jakie przyniósł on Polakom w czasie pandemii. Najtrudniejszą kwestią zaś pozostaje niedobór kadr i powolna bądź nieskuteczna restrukturyzacja placówek medycznych
Dr hab. n. med. Piotr Dziechciarz z WUM podkreślał problemy związane z dostępnością państwowych usług zdrowotnych:
Próbujemy wykształcić kadry medyczne. Zdajemy sobie jednak sprawę, że system ochrony zdrowia jest jaki jest. Wydaje się, że w Warszawie problem braku lekarzy nie ma. Jednak powoli ten problem dociera także i tutaj. Niestety nie ma prostej recepty na naprawę tego problemu. Nie ma też jednej recepty. To jest złożony problem.
Bardzo często studenci, którzy kształcą się w języku angielskim w kraju należącym do Unii Europejskiej nie zostają w kraju tylko wyjeżdżają za granicę. Nie jesteśmy dla nich konkurencyjnym rynkiem.
Andrzej Mądrala podniósł kwestie troski o zdrowie pracowników medycznych, którzy działali i działają na pierwszej linii frontu, ponosząc szczególnie dotkliwe straty zdrowotne i emocjonalne.
Jako Pracodawcy RP organizowaliśmy webinaria dla naszych kolegów pracodawców, dotyczące zdrowia. Mówiąc o profilaktyce zapominamy o rzeczy, która jest bardzo ważna. Mianowicie brakuje nam w zespołach osoby, która by dbała o zdrowie swoich współpracowników. Prowadzimy akcję “zdrowo zaszczepieni”, którą zaczęliśmy jeszcze przed wybuchem pandemii.
Wprowadziliśmy projekt pod nazwą Akademia Zdrowia 2021, który złożyliśmy na ręce Ministerstwa Zdrowia. Projekt ten odpowiada na pytanie: „ W jaki sposób restrukturyzować placówki zdrowia?” Wiąże się to z czterema zasadami: dobrowolność – czasowy zarząd – adaptacja do potrzeb – zasada 1 do 1 (ograniczenie jednej usługi wiążę się z zapewnieniem innej)
Zgodziła się z nim Monika Tomaszewska, podkreślając wagę wewnętrznych działań i odpowiedzialności pracodawcy:
Mamy dział HR-owy który dba o zdrowie pracowników. Jesteśmy w trakcie akcji niwelującej skutki pandemii. My jako pracownicy medyczni jesteśmy na pierwszej linii frontu i prowadzimy szereg akcji. Przesuwanie kompetencji i zastępowanie zawodów medycznych jest normą w innych krajach.
Katarzyna Dubno opowiedziała z kolei o sprawach organizacyjnych i zaopatrzeniowych z perspektywy producenta leków:
Pandemia z dnia na dzień zmieniła naszą rzeczywistość. Naszym największym wyzwaniem w trakcie pandemii było dostarczenie leków na nasz krajowy rynek. Szczególnie ważne w tym okresie było zapewnienie ciągłości łańcuchów dostaw leków. Współpracowaliśmy z rządem, dzięki czemu nie mieliśmy kryzysu związanego z brakiem dostępności leków.
Agata Swornowska-Kurto przytoczyła twarde dane, łącząc je z perspektywą miękkiego podejścia
50% pracodawców oferuje benefity swoim pracownikom. Możemy powiedzieć, że szklanka jest do połowy pełna. Ponad 80% pracowników oczekuje od pracodawcy włączenia do listy benefitów działań na rzecz zdrowia psychicznego. W tych działaniach ważne jest też to, czy psycholog będzie w zakładzie pracy czy poza nim. Pracownicy boją się przyznać pracodawcy do problemów natury psychicznej w obawie o utratę pracy. Apeluję o wprowadzanie do organizacji większej empatii oraz komunikacji miękkiej – kultury dobrostanu.
Zamiast sięgać po kolejną kawę warto przejść się na spacer lub wykonać kilka ćwiczeń oddechowych. Niestety wśród pracodawców wciąż panuje przekonanie, że pracownik, który wykonuje w trakcie pracy techniki oddechowe lub oddaje się praktyce medytacji obija się. Nikt nie patrzy, że tego typu praktyki pozwalają pracownikowi się zregenerować, dzięki czemu jego praca będzie bardziej efektywna.
Maria Rothert-Proniewicz opowiedziała o działaniach podjętych w czasie pandemii przez Lasy Państwowe:
Zaobserwowaliśmy, że ludzie w trakcie pandemii częściej spędzali czas w lesie. Promowaliśmy infografiki informujące o dobroczynnym wpływie lasu na zdrowie psychiczne. Las jest miejscem, gdzie ludzie mogą się odstresować. Warto w tym miejscu wspomnieć o kąpielach leśnych, które są dostępne dla każdego. Jest to metoda wywodząca się z Japonii. Minister rolnictwa zapoczątkował tam program, mający na celu poprawę zdrowia psychicznego, w ramach którego zachęcono do kąpieli leśnych.
Jest to szczególna praca z ciałem i system ćwiczeń oddechowych. Nie trzeba jednak mieć ogromnej wiedzy ani doświadczenia, aby korzystać z zalet lasu. Nawet zwykły spacer wśród drzew obniża w widoczny sposób poziom kortyzolu – poziomu stresu.
Marta Grabek-Niekraszewicz przedstawiła problemy, z jakimi zderzyły się organizacje pozarządowe podczas pandemii i w jaki sposób próbowały je rozwiązać
NGO-sy działają w bezpośrednim kontakcie z ludźmi i pandemia dotknęła nas szczególnie. Byliśmy wystawieni na negatywne emocje, a nasze możliwości kadrowe finansowe są znacznie ograniczone, nieporównywalne do możliwości instytucji państwowych bądź prywatnych.
W ramach wsparcia naszych pracowników i wolontariuszy podjęliśmy szereg działań. Nasze kadry miały ułatwiony dostęp do superwizji, opieki psychologicznej. oraz możliwość pracy zdalnej. Promowaliśmy też wśród swoich pracowników kampanię szczepień, dzięki czemu nasze kadry są jednymi z najlepiej zaszczepionych. W trakcie pandemii organizacje pozarządowe zwracały się do nas z pytaniami jak utrzymać zespół, jak pozyskać środki, jak kontynuować działania.
