We wtorek (29 sierpnia) weszły w życie pierwsze przepisy nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nazwanej ustawą Kamilka. Nowe regulacje wzmacniają ochronę dzieci przed przemocą.
Projekt został złożony w Sejmie w maju 2023 r. po tragicznej śmierci ośmioletniego Kamilka z Częstochowy, który został zakatowany przez swojego ojczyma.
Sejm przyjął ustawę przy ogólnym porozumieniu – zyskała poparcie 441 posłów. Uchwalono ją 28 lipca, z kolei na początku sierpnia pod nowelizacją podpis złożył Prezydent RP Andrzej Duda.
W prace nad ustawą zaangażowany był zespół Ministerstwa Sprawiedliwości pod kierownictwem wiceministra Marcina Romanowskiego. Podczas przygotowywania nowych rozwiązań legislacyjnych resort współpracował z wieloma psychologami, instytucjami rządowymi i organizacjami społecznymi, a także ekspertami UNICEF. Rezultatem wspólnych działań jest także ogólnopolska kampania informacyjna na rzecz zwalczania przemocy wobec dzieci, która ruszy już we wrześniu. W jej ramach publikowane będą materiały informacyjne i spoty. Przewidziano także debaty ekspertów i konferencję. Działania te mają podnieść świadomość na temat różnych form przemocy stosowanych wobec najmłodszych.
W obronie najsłabszych
Nowe przepisy obligują sędziów, którzy orzekają w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego do udziału w specjalistycznych szkoleniach. Ich celem jest zwiększenie umiejętności rozpoznawania przez sędziów symptomów krzywdzenia dziecka i zapewnieniu jego dobra w sytuacji sporu między rodzicami albo opiekunami.
Ustawa daje podstawę do powołania przez ministra sprawiedliwości Zespołu do Spraw Ochrony Małoletnich. W jego skład będą wchodzić m.in. przedstawiciele instytucji rządowych (m.in. Krajowej Rady Kuratorów), środowisk naukowych, organizacji pozarządowych, kościołów i związków wyznaniowych. Zespół powołany zostanie we wrześniu, a szczegółowe regulacje dotyczące jego funkcjonowania znajdą się w rozporządzeniu.
Ochrona przed przemocą
Zmiany wprowadzone dzięki ustawie Kamilka zakładają m.in. wdrożenie procedury tzw. Serious Case Review. Chodzi o obowiązek analiz najpoważniejszych przypadków przemocy wobec najmłodszych. Ustalane będzie m.in. dlaczego nie podjęto odpowiednich działań zanim dziecku stała się krzywda, a także co robić, aby zapobiec takim zdarzeniom.
W tym celu minister sprawiedliwości powoła specjalny zespół ds. analizy zdarzeń, na skutek których dziecko poniosło śmierć lub doznało ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W jego skład wejdzie siedmiu ekspertów z różnych dziedzin – po jednym z dziedziny prawa, pediatrii, psychologii, psychiatrii, pedagogiki, socjologii oraz pracy socjalnej albo resocjalizacji. Ustawa pozwala również na powołanie w skład zespołu eksperta, spośród osób działających na terenie miejsca zamieszkania pokrzywdzonego dziecka.
Większe bezpieczeństwo
Równie istotne jest wprowadzenie wymogu spełniania przez różne instytucje (m.in. szkoły, szpitale, obiekty turystyczne) Standardów Ochrony Małoletnich. Celem jest większe bezpieczeństwo dzieci, gdy będą poza domem. Jest to rozwiązanie od dawna oczekiwane przez rodziców.
W pomoc najmłodszym angażuje się Sieć Pomocy Pokrzywdzonym, prowadzona w ramach Funduszu Sprawiedliwości. Ministerstwo Sprawiedliwości wraz z ekspertami prowadzi też prace nad stworzeniem ogólnopolskiej strategii walki z przestępczością seksualną wobec dzieci. Jej przyjęcie przez rząd planowane jest na wrzesień tego roku.
Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości
