Szynkowski vel Sęk o negocjacjach z KE: poinformowałem o nieprzekraczalnych liniach; kontynuacja w przyszłym tygodniu

W ubiegłym tygodniu Szynkowski vel Sęk spotykał się w Brukseli z przedstawicielami instytucji UE prowadząc rozmowy ws. odblokowania środków z Krajowego Planu Odbudowy. Minister był pytany o stan tych negocjacji we wtorek w Radiu Zet. „To jest wstęp do pracy, do której bardzo intensywnie się przygotowywaliśmy i ją w zeszłym tygodniu wykonywaliśmy. W tym tygodniu ona jest kontynuowana. Rytm pracy instytucji europejskich jest trochę inny niż mojego zespołu. Proszono nas o czas na refleksje i analizy. Kontynuacja w przyszłym tygodniu” – mówił. Dodał, że w czwartek znowu jedzie do Brukseli.

Minister powiedział, że Polska delegacja nie rozmawiała o żadnych ustępstwach. „Powiedziałem, gdzie są te linie, których przekroczyć nie można. Uważam, że nie można wprowadzić żadnych elementów, które byłyby niezgodne z konstytucją; które kwestionowałyby prerogatywę prezydenta do nominowani sędziów; które wykraczałyby poza traktaty w kontekście kompetencji instytucji europejskich; które wprowadzałyby turbulencje do systemu wymiaru sprawiedliwości” – wskazał Szynkowski vel Sęk.

Dopytywany o negocjacje w Brukseli odparł, że nie jedzie tam po propozycje legislacyjne ze strony Komisji Europejskiej. „Jadę tam żeby rozmawiać tam o wzajemnych zobowiązaniach. O tym, że Polska swoje zobowiązania w zakresie kamieni milowych w 95 procentach wypełniła i jest gotowa wypełnić je jeszcze w pozostałych 5 procentach i o tym w jaki sposób jest gotowa je wypełnić jadę to przedstawić” – mówił. Jak dodał chce też dowiedzieć się, czy KE jest gotowa, „by wypełnić swoje zobowiązanie w zakresie tego, że powinniśmy mieć możliwość złożenia wniosku z gotowością KE do jego sprawnej realizacji, wniosku o płatność z KPO”.

Jego zdaniem nie można ws. KPO mówić o kapitulacji. „Stoimy na stanowisku, że Polska swoje zobowiązania w kamieniach milowych wypełniła. Ustawa prezydencka w naszej opinii te zobowiązania zrealizowała. Natomiast wiemy, że w tej sprawie opinia KE jest inna. Teraz stoimy przed możliwością: czy stać pryncypialnie na swoim stanowisku i nie robić w tej sprawie nic, ale wiedząc, że nie ma gotowości po stronie KE, by procedować sprawnie nasz wniosek o płatność z KPO, czy jeszcze raz zweryfikować, z czego wynikają wątpliwości KE, wyjaśnić, w których elementach naszym zdaniem nie są trafne, wziąć pod uwagę opinię Komisji Europejskiej i zobaczyć, czy możemy jeszcze możemy coś zrobić, żeby pójść krok naprzód. I my wybieramy tę drogę” – zaznaczył polityk.

Dopytywany, kiedy Polska złoży wniosek o wypłatę środków z KPO odparł: „Wtedy kiedy będzie gotowość po stronie instytucji europejskich, by go sprawnie realizować”. „Na ten moment takiej gotowości potwierdzić nie mogę. Trzeba złożyć go w momencie, w którym będziemy mieli pewność, że nie spotka się z odmową” – dodał.

KE na początku czerwca zaakceptowała polski KPO, co było krokiem w kierunku wypłaty przez UE 23,9 mld euro dotacji i 11,5 mld euro pożyczek w ramach Funduszu Odbudowy, jednak pieniądze nie zostały wypłacone. KE zaznaczyła, że polski KPO „zawiera kamienie milowe związane z ważnymi aspektami niezależności sądownictwa, które mają szczególne znaczenie dla poprawy klimatu inwestycyjnego i stworzenia warunków dla skutecznej realizacji” i że „Polska musi wykazać, że te kamienie milowe zostały osiągnięte przed dokonaniem jakichkolwiek wypłat w ramach Funduszu Odbudowy”. Jednym z oczekiwań KE była likwidacja Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, co stało się w połowie lipca, gdy weszła w życie prezydencka nowela ustawy o SN. Wątpliwości co do tego, czy nowe przepisy spełniają tzw. kamienie milowe w tej sprawie wyrażali w ostatnim czasie niektórzy przedstawiciele Komisji.

Pod koniec lipca szefowa KE Ursula von der Leyen mówiła „DGP”, że aby otrzymać środki z KPO, Polska musi wywiązać się ze zobowiązań podjętych w celu zreformowania systemu środków dyscyplinarnych w sądownictwie. Przyznała, że ustawa likwidująca Izbę Dyscyplinarną jest ważnym krokiem, jednak „nowelizacja ustawy o SN nie gwarantuje sędziom możliwości kwestionowania statusu innego sędziego bez ryzyka, że zostaną pociągnięci do odpowiedzialności dyscyplinarnej”. Von der Leyen podkreślała, że Polska musi również w pełni zastosować się do postanowienia TSUE, co jeszcze nie nastąpiło, a w szczególności „nie przywrócono do orzekania zawieszonych sędziów i nadal obowiązuje dzienna kara finansowa”.

TSUE latem 2021 r. zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej SN w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich. W związku z niewykonaniem tego postanowienia w końcu października zeszłego roku TSUE zobowiązał Polskę do zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej kary w wysokości 1 mln euro dziennie.(PAP)

autor: Mateusz Mikowski