Do końca 2021 r. w 23 ośrodkach w Polsce trwają badania przesiewowe w kierunku wczesnego wykrywania raka płuca – przypominają eksperci.
„Do końca 2021 roku (…) Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca (WWRP) za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej (NDTK) jest dostępny w 23 ośrodkach w Polsce. Proszę wszystkich palaczy, aby się zgłaszali. To może uratować ich życie!” – apeluje prof. Tadeusz Orłowski, kierownik Kliniki Chirurgii w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, cytowany w informacji prasowej przesłanej PAP.
Jak wynika z opisu programu na stronie Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia – pacjent.gov.pl, mogą się do niego zgłaszać aktywni palacze w wieku 55-74 lata, którzy mają konsumpcję tytoniu większą lub równą 20 paczkolatom. 20 paczkolat odpowiada wypalaniu paczki papierosów dziennie przez 20 lat, bądź dwóch paczek dziennie przez 10 lat. Dodatkowo są to osoby, którym nie udało się rzucić palenia na więcej niż 15 lat. W programie mogą też brać udział osoby w 50–74 lata, które mają konsumpcję tytoniu większą lub równą 20 paczkolatom, a z uwagi na wykonywany zawód były narażone na działanie krzemionki, berylu, niklu, chromu, kadmu, azbestu, związków arsenu, spalin silników diesla, dymu ze spalania węgla kamiennego, sadzy. Do tej grupy zalicza się też osoby dodatkowo narażone na radon, osoby, które chorowały na raka płuca, chłoniaka, raka głowy i szyi lub raki zależne od palenia tytoniu, np. raka pęcherza moczowego, albo ktoś z ich krewnych pierwszego stopnia miał raka płuca, osoby chorujące na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) lub włóknienie płuc (IPF).
Lista ośrodków dostępna jest na stronie internetowej pod adresem – https://pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/profilaktyka-raka-pluca. Program ma na celu nie tylko wzrost wykrycia raka płuca na wczesnym etapie, ale też zwiększenie wiedzy na temat choroby.
Jak zaznaczają eksperci, późne rozpoznania raka płuca w Polsce powodują, iż farmakoterapia jest kluczowa dla ratowania życia chorych. W ostatnim czasie nastąpiła ogromna poprawa w zakresie dostępu do nowoczesnych terapii dla pacjentów z rakiem płuca. Specjaliści oceniają jednak, że niezbędne są kolejne zmiany, które umożliwią wieloletnie przeżycia chorych.
Obecnie w leczeniu raka płuca konieczne jest spersonalizowane podejście do pacjentów. Dostosowanie leczenia do specyficznych cech nowotworu danego chorego pozwala bowiem uzyskać lepsze rezultaty terapeutyczne. Optymalny dobór leczenia jest jednak bezpośrednio powiązany z koniecznością posiadania przez pacjenta badań genetycznych, określających cechy nowotworu.
„Każdy pacjent z diagnozą raka płuca powinien od razu zapytać lekarza stawiającego diagnozę o badanie molekularne jego nowotworu oraz wynikające z tego opcje terapeutyczne” – podkreśla prof. Orłowski.
Na całym świecie obserwuje się trend przesuwania nowoczesnego leczenia na jak najwcześniejszy etap rozwoju choroby, tak aby dać pacjentom szanse na jak najdłuższe – 7 i 10-letnie przeżycia, a niekiedy na potencjalne wyleczenie, podkreślają specjaliści.
„Stosowanie leków ukierunkowanych molekularnie lub immunoterapii w leczeniu raka płuca na wcześniejszym etapie – w I linii, uważane jest obecnie za strategiczne ze względu na możliwość wydłużenia przeżycia całkowitego” – przypomina prof. Rodryg Ramlau, kierownik Katedry i Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Dlatego w Polsce konieczne jest rozszerzenie opcji terapeutycznych w I linii leczenia o nowoczesne terapie immunokompetentne dla pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca (NDRP), u których nie występuje mutacja w komórkach nowotworowych.
Kolejną pilną potrzebą jest włączenie leczenia uzupełniającego w terapii pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca z mutacją EGFR. „Badania kliniczne wskazują, że także leczenie uzupełniające zastosowane w grupie chorych z NDRP z mutacją w genie EGFR, po radykalnej resekcji guza jest bardzo skuteczne. Wyniki wskazują redukcję ryzyka nawrotu choroby lub zgonu o ponad 80 proc.” – podkreśla prof. Dariusz Kowalski, prezes Polskiej Grupy Raka Płuca.
Specjaliści oceniają również, że wyniki leczenia raka płuca w Polsce można poprawić dzięki wdrożeniu Lung Cancer Unitów. Zapewniałyby one opiekę koordynowaną, która będzie gwarantem, iż proces diagnostyki i leczenia chorego da mu największe szanse na powodzenie leczenia. „Z niecierpliwością czekamy na pełne wdrożenie Lung Cancer Unitów. Dyskusja na ten temat trwa od 2020 r. Współpraca doświadczonych specjalistów i ośrodków o właściwej referencyjności to elementy niezbędne do osiągniecia celu, jakim jest znaczące wydłużaniu życia chorych” – podkreśla koordynatorka Sekcji Raka Płuca fundacji „To się leczy” Aleksandra Wilk.
Eksperci podsumowują, że tylko wczesne wykrywanie oraz nowoczesne i skuteczne leczenie stosowane w najwcześniejszych etapach choroby może zmienić raka płuca z chorobę przewlekłą. (PAP)
