Za ocenę krajowych planów odbudowy w Komisji Europejskiej odpowiedzialny jest specjalny zespół, określany mianem task force „Recover”. Zrzesza urzędników odpowiedzialnych bezpośrednio przed gabinetem szefowej KE Ursuli von der Leyen.
Grupa Zadaniowa ds. Odbudowy i Odporności, określana jako task force „Recover”, została powołana w sierpniu 2020 r. specjalnie na potrzeby Funduszu Odbudowy. Pracuje w niej ok. 100 urzędników. Nazywana jest też w Brukseli potocznie „Dyrekcją Generalną ds. Odbudowy”.
„Podlega bezpośrednio szefowej Komisji Ursuli von der Leyen, która chce mieć pełną kontrolę nad procesem oceny krajowych planów odbudowy państw członkowskich. Von der Leyen nie chciała, żeby grupa podlegała jakiemukolwiek z komisarzy” – wyjaśnił PAP jeden z unijnych urzędników.
Na czele grupy zadaniowej stoi Francuzka Celine Gauer. Została ona mianowana na to stanowisko przez Von der Leyen. Gauer pracuje w Komisji od 1994 roku. „Ma silną pozycję w Komisji Europejskiej. Bezpośrednio kontaktuje się z von der Leyen” – powiedział PAP unijny dyplomata.
Pracownicy grupy zostali wyodrębnieni z poszczególnych Dyrekcji Generalnych KE, m.in. do spraw finansowych, budżetowych i polityki regionalnej. Recover funkcjonuje w ramach Sekretariatu Generalnego KE. Pracownicy grupy zadaniowej są podzieleni na zespoły, które są przyporządkowane do poszczególnych państw członkowskich.
„RECOVER korzysta z doświadczenia i wiedzy fachowej wszystkich służb Komisji Europejskiej, które pomagają w ocenie planów naprawy i odporności” – przekazała PAP Komisja Europejska. Pracownicy grupy zadaniowej są w stałym kontakcie z przedstawicielami poszczególnych Dyrekcji Generalnych, w tym ds. budżetu czy polityki spójności. Kontaktują się z nimi przy ocenie poszczególnych części planów.
Jak dowiedziała się PAP, spotkania między Recover a urzędnikami państw członkowskich odbywają się bardzo często.
„Bywają tygodnie, że kontaktują się codziennie z przedstawicielami państw członkowskich, zwykle poprzez wideokonferencje. Przedstawiciele grupy zadaniowej zadają szczegółowe pytania dot. poszczególnych reform i inwestycji zawartych w krajowych planach odbudowy, a my staramy się na nie precyzyjnie odpowiadać. Zarówno krajom członkowskimi jak i Komisji Europejskiej zależy na tym, aby plany zostały zaakceptowane nie tylko szybko, ale przede wszystkim abyśmy mieli jednakowe rozumienie poszczególnych kamieni milowych i wskaźników. Po to, aby nie pojawiały się żadne problemy na etapie wykorzystania środków z Funduszu Odbudowy” – sprecyzował unijny dyplomata.
Jak dodał, krajowe plany odbudowy zawierają informacje o konkretnych inwestycjach do realizacji i ich wycenę, dlatego praca nad ich ostatecznym kształtem wymaga precyzji. „Wszystkim zależy więc, aby plany odbudowy zostały dokładnie dopracowane. Chodzi o rozwianie wszelkich wątpliwości. To jest mrówcza praca” – mówił dyplomata.
Po tym, gdy Recover oceni każdy z 27 krajowych planów, trafią one na posiedzenie kolegium Komisji Europejskiej. Podczas posiedzenia kolegium ostatecznie zaakceptuje ono ocenę, a następnie plany trafią do Rady, która również musi je przyjąć. Po przyjęciu plany zaczną być wdrażane.
Recover przygotowuje też m.in. akty wykonawcze niezbędne do zatwierdzenia krajowych planów odbudowy. Będzie też oceniała postępy poczynione przez państwa członkowskie we wdrażaniu planów i prowadziła analizę sprawozdań okresowych z ich realizacji.
Komisja Europejska ma ocenić plany w ciągu dwóch miesięcy od momentu, gdy do niej wpłynęły. Rada ma następnie cztery tygodnie na zatwierdzenie każdego planu w drodze decyzji wykonawczej.
W każdym planie krajowym co najmniej 37 proc. budżetu ma być przeznaczone na klimat, a co najmniej 20 proc. na działania w dziedzinie cyfryzacji. Plany muszą również mieć trwałe skutki społeczne i gospodarcze, mają obejmować kompleksowe reformy i solidne pakiety inwestycyjne oraz nie mogą znacząco utrudniać realizacji celów środowiskowych.
27 krajów UE zawarło w zeszłym roku bezprecedensowe porozumienie, by wspólnie pożyczyć 750 mld euro na Fundusz Odbudowy, instrument naprawczy po kryzysie wywołanym pandemią koronawirusa. Jednak aby plan mógł być realizowany, wszystkie 27 państw unijnych musiało ratyfikować decyzję o nowych zasobach własnych.
1 czerwca Rada UE poinformowała, że otrzymała formalne powiadomienia o ratyfikacji decyzji w sprawie nowych środków własnych UE od wszystkich 27 państw członkowskich. Otwiera to drogę Komisji Europejskiej do rozpoczęcia pożyczania na rynkach finansowych środków, które zasilą Fundusz Odbudowy.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
