Trzeba przyspieszyć reformę psychiatrii

„Dzisiaj odbyło się posiedzenia Rady ds. Ochrony Zdrowia, które dotyczyło zdrowia psychicznego Polaków w ogóle. Z jednej strony omówiliśmy stan bieżący, który nie jest dobry, bo zaburzenia psychiczne się nasilają, co ma związek ze zmianami cywilizacyjnymi, ze zmienionym modelem rodziny, modelem życia” – powiedział prof. Czauderna.

Jak dodał, już przed pandemią ponad 30 proc. dzieci było uzależnionych cyfrowo, 76 proc. dzieci doświadczało różnego rodzaju zburzeń w postaci niskiego poczucia własnej wartości czy skarżyło się na brak zainteresowania rodziców.

„Te zjawiska niestety nie ułatwiają przejścia przez pandemię, zwłaszcza, że się nasiliły. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że odsetek zaburzeń psychicznych będzie większy o 30 proc. po pandemii. Mamy do czynienia z sytuacją alarmującą. Trafiło to na określoną kondycję psychiatrii w Polsce, która przez lata była dziedziną zapóźnioną, staroświecką” – powiedział prof. Czauderna.

Jak zaznaczył, dopiero w 2017 roku uchwałą Rady Ministrów została ogłoszona druga edycja Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego i zaczęły się istotne zmiany w polskiej psychiatrii, idące w kierunku jej deinstytucjonalizacji, przybliżenia psychiatrii do pacjenta, rezygnacji z wielkich szpitali psychiatrycznych.

„Niestety, gdy te zmiany zaczęły być wprowadzane, to zaraz potem przyszła pandemia COVID-19, która z jednej strony wpłynęła na zwiększone zapotrzebowanie na pomoc psychologiczną, psychiatryczną, a z drugiej strony na ograniczona dostępność usług” – powiedział szef prezydenckiej Rady ds. Ochrony Zdrowia.

Jak poinformował, w trakcie środowego posiedzenia Rady „zdecydowanie podkreślano konieczność integracji działań ze strony wielu ministerstw”. „Bo pomysły są i pewne działania się już zaczęły” – zaznaczył. Jak wskazał, 12 proc. Polaków jest już objętych w swoim miejscu zamieszkania dostępem do centrów zdrowia psychicznego, powstały ośrodki psychiatrii środowiskowej dla dzieci, czyli pierwszy poziom wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Problemem jest – zaznaczył prof. Czauderna – brak informacji na temat tych form pomocy wśród osób zainteresowanych.

„Więc z jednej strony chodzi o to, by wprowadzić system informacji wprowadzić, upowszechnić tę wiedzę, a z drugiej strony chodzi o przyspieszenie procesu zmian. Potrzeby są w tej chwili ogromne, większe niż były i reformę psychiatrii trzeba po prostu przyspieszyć” – podkreślił szef prezydenckiej Rady.

Według prof. Czauderny należy wykorzystać współczesną technologię i nowoczesną medycynę, żeby rozszerzyć możliwości opieki i pokonać braki personelu. Jak zaznaczył „tak jak w całej medycynie, tak i w psychiatrii, psychologii, psychoterapii są ogromne braki personelu, a to nie są rzeczy, które da się nadrobić szybko”.

„Taką właśnie rekomendację chcielibyśmy w tej sprawie przygotować. Myślę, że Kancelaria Prezydenta zawsze jest dobrą platformą integrującą różne ministerstwa i różne działania” – powiedział ekspert.

Podkreślił, że wyzwania są ogromne i nie znikną po ustaniu pandemii. „Te niekorzystne zjawiska dotyczące rodziny, szkoły nie znikną a wręcz mogą się nasilić, może się nasilić agresja. Wiec te hasła: integracja, informacja i kompleksowość z wykorzystaniem nowoczesnych technik, są bardzo ważne” – podkreślił prof. Czauderna.

Jak dodał, chodzi też o przyspieszenie reformy psychiatrii idące w kierunku deinstytucjonalizacji i kompleksowego podejścia. Dopytywany, zaznaczył, że „jeżeli chcemy przyspieszyć reformę, to prawdopodobnie będą potrzebne dalsze nakłady finansowe na psychiatrię”.

„Oczywiście problem jest taki, że w obecnej trudnej sytuacji potrzeb jest wiele: mamy narastającą śmiertelność Polaków, mamy potrzeby innych dziedzin jak onkologia, kardiologia nie mówiąc o samym leczeniu COVID-19. Mamy bardzo trudny czas dla systemu ochrony zdrowia i finansów publicznych, dla gospodarki, kiedy trudno sprostać wszystkim potrzebom naraz” – dodał szef prezydenckiej Rady ds. Ochrony Zdrowia.(PAP)

autor: Marzena Kozłowska