Hołd powstańcom wielkopolskim oddano w niedzielę w Poznaniu w trakcie głównych uroczystości z okazji 102. rocznicy wybuchu zwycięskiej insurekcji. Powstanie, które zaczęło się 27 grudnia 1918 r., było największym zwieńczonym zwycięstwem zrywem niepodległościowym na terenie zaborów.
Kulminacją obchodów były uroczystości przy pomniku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. W tym roku, z powodu pandemii, obchody miały skromniejszy niż zwykle charakter, zaś ich gospodarz, marszałek wielkopolski Marek Woźniak, zachęcał Wielkopolan do pozostania w domach i oglądania transmisji uroczystości.
Ceremonia przy pomniku rozpoczęła się o godz. 16.40, w umownej godzinie wybuchu powstania. W tym samym czasie w całym Poznaniu zawyły syreny.
„Jak co roku jednoczy nas pamięć o naszych bohaterach, powstańcach wielkopolskich. To oni 27 grudnia 1918 roku rozpoczęli zwycięski bój o polską przyszłość tych ziem po wielkiej wojnie światowej. Wszystkie stany, ramię w ramię, podjęły ten zbrojny i organizacyjny wysiłek. Powstańcy zdobyli i utrzymali dla Polski zachodnie rubieże” – powiedział podczas uroczystości Marek Woźniak.
Marszałek podkreślił, że przez pandemię pokłon bohaterom tamtego czasu składany jest „bez pełnego ceremoniału, bez przemówień i listów, bez wielu zaproszonych gości”.
„Tak będzie dziś w Poznaniu i jutro w Warszawie. Apelowaliśmy, wraz z Towarzystwem Pamięci Powstania Wielkopolskiego, o wspólne, ale bezpieczne świętowanie. Wiele form wyrażania naszego hołdu i wdzięczności dla powstańców przeniosło się do przestrzeni wirtualnej, pozwalając tysiącom osób połączyć się bezpiecznie w jedną, wielkopolską wspólnotę” – powiedział.
Woźniak podkreślił, że współczesny patriotyzm „to nie tylko pamięć o historii i szacunek dla bohaterów, to także dbałość o bezpieczeństwo państwa i społeczeństwa”. „Na to bezpieczeństwo przekłada się wiele kluczowych starań: o dobre sojusze, oparte na wspólnych wartościach, nowoczesne społeczeństwo, zorganizowane w oparciu o demokratyczne zasady i praworządne instytucje, rozwój zaawansowanych technologii i odpowiednie do tych wyzwań wykształcenie młodego pokolenia i oczywiście dbałość o zdrowie i system jego ochrony” – powiedział.
Marszałek wielkopolski przypomniał o wkładzie Wielkopolan w odniesione wiek temu zwycięstwo w wojnie polsko-bolszewickiej.
„Nie byłoby tego zwycięstwa bez wielkopolskich oddziałów. Oddziałów bohaterskich, nieustępliwych i niezwykle walecznych, ale także, co było szczególnie podkreślane i podziwiane, doskonale wyszkolonych, nowocześnie wyposażonych, dobrze umundurowanych i najlepiej zaopatrywanych przez Wielkopolskę – od amunicji po prowiant. Ten właśnie rodzaj patriotyzmu jest nam w Wielkopolsce ciągle bliski” – powiedział.
Przy pomniku Powstańców Wielkopolskich przedstawiciele władz regionu i Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, wraz z przedstawicielami administracji rządowej oraz samorządów Poznania i powiatu poznańskiego złożyli wieniec od wszystkich Wielkopolan. Złożono także wieniec w imieniu premiera Mateusza Morawieckiego i wieniec Garnizonu Poznań.
Spotkanie przy pomniku poprzedziło składanie kwiatów na grobach powstańców i w miejscach pamięci.
W poniedziałek przedstawiciele władz regionu pojadą do Warszawy. Tam oddadzą cześć bohaterskim powstańcom, składając kwiaty przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Następnie udadzą się przed pomnik Powstańców Wielkopolskich i Śląskich na Powązkach.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część miasta. Ostatecznie zostało ono wyzwolone 6 stycznia, kiedy przejęto lotnisko. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski.
Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń, front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska. (PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
