W Wielkiej Brytanii rozpoczynają się we wtorek rano szczepienia przeciw Covid-19. Jest ona pierwszym krajem świata, w którym szczepionka opracowana przez firmy Pfizer i BioNTech wchodzi do użytku.
Szczepienia będą początkowo odbywać się w ok. 70 szpitalach na terenie całego kraju, a w pierwszej kolejności zaszczepione będą osoby powyżej 80. roku życia i niektórzy pracownicy służby zdrowia i opieki społecznej. Szczepienia są darmowe i nieobowiązkowe, ale władze bardzo do nich zachęcają, przekonując, że są one kluczem do powrotu do normalnego życia.
„Dzisiejszy dzień stanowi ogromny krok naprzód w walce Wielkiej Brytanii z koronawirusem” – oświadczył premier Boris Johnson. „Będziemy patrzeć wstecz na dzisiejszy dzień jak na dzień zwycięstwa, kluczowy moment w naszej walce z tą straszną chorobą” – dodał minister zdrowia Matt Hancock.
Obaj mają nadzieję, że masowy program szczepień okaże się sukcesem, co przynajmniej w pewnym stopniu zmieni ocenę działań rządu w walce z epidemią, które były, szczególnie w pierwszej jej fazie, postrzegane jako spóźnione i chaotyczne. W Wielkiej Brytanii z powodu Covid-19 zmarły dotychczas 61 434 osoby, co jest piątym najwyższym bilansem na świecie i najwyższym w Europie.
2 grudnia niezależna od rządu agencja ds. regulacji leków MHRA wydała zgodę na dopuszczenie do użycia szczepionki stworzonej przez amerykański koncern farmaceutyczny Pfizer i niemiecką firmę BioNTech, a dzień później pierwsza partia dostarczona została z Belgii, gdzie jest wytwarzana, do Wielkiej Brytanii. Testy kliniczne wykazały, że szczepionka daje 95-procentową skuteczność w ochronie przed Covid-19.
Brytyjski rząd zawarł umowę na zakup 40 milionów dawek szczepionki, co wystarczy dla 20 milionów osób, bo do zapewnienia ochrony potrzebne są dwie dawki przyjęte w odstępie 21 dni. Początkowo rząd liczył, że jeszcze przed końcem roku otrzyma 10 milionów dawek, ale z powodu problemów z ich produkcją najprawdopodobniej będą to 4 miliony. Hancock zapowiadał, że w pierwszym tygodniu dostępnych będzie 800 tysięcy.
Zgodnie z ogłoszoną w zeszłym tygodniu przez rządową komisję ds. szczepień kolejnością, na początku prawo do szczepień mieli mieć mieszkańcy domów opieki nad seniorami i ich opiekunowie, dalej wszystkie osoby powyżej 80. roku życia oraz pracownicy służby zdrowia i opieki społecznej na pierwszej linii walki z wirusem, osoby powyżej 75. roku życia, osoby powyżej 70. roku życia i osoby szczególnie podatne na zachorowanie na Covid-19, osoby powyżej 65. roku życia i wszystkie osoby w wieku 16-64 lat, które cierpią na choroby zwiększające ryzyko śmiertelności, a następnie kolejno osoby powyżej 60., 55. i 50. roku życia. Wszystkie te grupy priorytetowe stanowią około jednej czwartej populacji Wielkiej Brytanii, ale jak się uważa, obejmują one 90-99 proc. zagrożonych zgonem z powodu Covid-19.
Jednak ze względu na konieczność przechowywania szczepionek w temperaturze -70 stopni C oraz to, że są one transportowane w opakowaniach po 975 dawek, szczepienia na razie odbywać się będą tylko w szpitalach, zatem w pierwszej kolejności dostaną je osoby powyżej 80. roku życia. Dopiero jak MHRA wyda wytyczne na temat rozdzielania opakowań i ich transportu w odpowiedni sposób, co powinno nastąpić w połowie grudnia, będzie można rozpocząć szczepienia w poszczególnych domach opieki. Docelowo mają się one odbywać także w specjalnie tworzonych centrach szczepień w takich miejscach jak hale konferencyjne czy duże obiekty sportowe.
Dodatkowe problemy logistyczne mogą powstać po 1 stycznia, jeśli nie uda się zawrzeć umowy handlowej między Wielką Brytanią a Unią Europejską, co wydaje się być coraz bardziej realnym scenariuszem. Skutkiem tego będą najprawdopodobniej długie kolejki do punktów odprawy celnej. Brytyjski rząd zapewnia jednak, że jest przygotowany na taką sytuację i są opracowane plany, by szczepionki były sprowadzane z Belgii samolotami wojskowymi.
Szczepionka opracowana przez Pfizera i BioNTech jest jak na razie jedyną, która będzie stosowana, ale pod koniec listopada brytyjski rząd zwrócił się do MHRA o ocenę, czy do użycia może zostać dopuszczona inna, stworzona przez firmę AstraZeneca i naukowców z Uniwersytetu w Oxfordzie, w przypadku której testy wykazały podobną skuteczność. Brytyjski rząd zawarł umowę z AstraZeneca na zakup 100 mln dawek tej szczepionki. Jej ewentualne dopuszczenie do użycia znacznie przyspieszyłoby program szczepień, bo ona nie wymaga przechowywania w niskich temperaturach, a poza tym jest produkowana w Wielkiej Brytanii, co ułatwi kwestie logistyczne.
Ponadto brytyjski rząd zawarł umowę na zakup 7 milionów dawek szczepionki opracowanej przez amerykańską firmę Moderna, która również poinformowała, że testy wykazały, iż skutecznie zapobiega ona Covid-19, a także z czterema innymi firmami, które jeszcze nie zakończyły testów. Łącznie brytyjski rząd podpisał kontrakty na zakup 357 milionów dawek szczepionek.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
