Unijna odpowiedź na kryzys musi opierać się na ambitnym budżecie; Polska współpracuje z Hiszpanią na rzecz zagwarantowania Europie jak najszybszego powrotu do wzrostu gospodarczego – powiedział PAP minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz, który w piątek złożył wizytę w Madrycie.
W rozmowie z PAP szef MSZ podkreślił również, że Hiszpania otworzyła granice dla Polaków 1 lipca, zniesiony został obowiązek kwarantanny. W kontekście wakacyjnych wyjazdów ocenił, że sytuacja epidemiczna uległa w Hiszpanii poprawie. Czaputowicz zapewnił również, że głosowanie w I turze wyborów prezydenckich, które miało charakter korespondencyjny, przebiegło bez incydentów. Jak poinformował, na drugą turę wyborów w tym kraju zapisało się do spisu wyborców prawie 9 tys. Polaków.
PAP: Jak w dobie pandemii wyglądają relacje polsko-hiszpańskie i jak sama pandemia wpłynęła na te relacje?
Jacek Czaputowicz: Nasze relacje międzyrządowe są bardzo dobre. Prowadzimy stały dialog polityczny, który nie ogranicza się tylko do kwestii współpracy bilateralnej. W ubiegłym roku świętowaliśmy 100. rocznicę przywrócenia stosunków dyplomatycznych między Polską i Hiszpanią. Ówczesny minister spraw zagranicznych Hiszpanii Josep Borrell złożył dwie wizyty w Polsce. W grudniu 2019 r. premier Mateusz Morawiecki przy okazji konferencji COP25 w Madrycie odbył spotkanie z premierem Hiszpanii Pedro Sanchezem. W tym roku gościliśmy króla Filipa VI i królową Letycję podczas uroczystych obchodów 75. rocznicy wyzwolenia b. Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.
W obliczu poważnych wyzwań stojących dzisiaj przed Europą, zwłaszcza w kontekście walki z kryzysem gospodarczym wywołanym pandemią COVID-19 współpracujemy na rzecz zagwarantowania Europie i naszym krajom jak najszybszego powrotu do wzrostu gospodarczego i poprawy warunków życia obywateli.
Polska i Hiszpania, państwa położone wzdłuż zewnętrznych granic UE, aktywnie angażują się w umacnianie bezpieczeństwa naszego kontynentu oraz stabilności i rozwoju we wschodnim i południowym sąsiedztwie Unii. Wobec wielu wyzwań UE musi być jeszcze bardziej efektywna w wypracowywaniu odpowiedzi na najpilniejsze potrzeby państw członkowskich. Wysoko cenimy współpracę z Hiszpanią w ramach prac Grupy Big 5, w skład której wchodzi pięć największych państw członkowskich UE. Dążenie do wzmocnienia globalnej roli UE – temat, który pojawił się ostatnio w pracach grupy – cieszy się naszym wsparciem.
PAP: Hiszpania to jeden z ulubionych kierunków turystycznych Polaków, czy w tym sezonie wakacyjnym Polacy będą mogli swobodnie podróżować do Hiszpanii i przekraczać granice zarówno drogą lądową, jak i podróżując samolotem?
J.Cz.: Hiszpania otworzyła granice dla obywateli RP z dniem 1 lipca tego roku. Zniesiony został również obowiązek kwarantanny dla podróżnych przyjeżdzających do Hiszpanii. Niemniej jednak podróżni muszą poddać się kontroli zdrowotnej, która obejmuje mierzenie temperatury, sprawdzanie dokumentów oraz ocenę ogólną (wizualną) stanu zdrowia. W przypadku zdiagnozowania potencjalnych symptomów COVID-19 pasażer zostanie skierowany do odpowiedniego centrum medycznego. Wszyscy pasażerowie będą również zobowiązani do wypełnienia formularza sanitarnego (dostępny na stronie www.spth.gob.es lub poprzez bezpłatną aplikację SPAIN TRAVEL HEALTH-SpTH). Formularz generuje kod QR, który należy okazać na granicy. Do 31 lipca formularz będzie można uzupełnić na hiszpańskich lotniskach i w portach również w formie papierowej. Pamiętajmy jednak, że sytuacja epidemiczna zmienia się dynamicznie. Nie mamy więc gwarancji, że powyższe uregulowania nie ulegną zmianie do końca sezonu turystycznego.
PAP: Czy obecna sytuacja związana z pandemią jest w Hiszpanii pod kontrolą według polskiego rządu i czy można Hiszpanie rekomendować jako kierunek wakacyjnego wypoczynku?
J.Cz.: Sytuacja epidemiologiczna w Hiszpanii uległa poprawie. Wyrażamy uznanie dla skuteczności hiszpańskich służb sanitarnych i medycznych w walce z pandemią COVID-19. Cieszymy się, że Hiszpania umożliwiła obywatelom UE, w tym Polski, wjazd na swoje terytorium. Polska również otworzyła granice dla obywateli krajów UE.
Jesteśmy zainteresowani zacieśnianiem współpracy z Hiszpanią w dziedzinie turystyki, która obok oczywistych korzyści ekonomicznych pomaga rozwijać kontakty między naszymi społeczeństwami. Liczba Polaków podróżujących do Hiszpanii wzrasta z roku na rok. Według danych z 2018 r. Hiszpanię odwiedziło ponad 1 mln polskich turystów, z kolei do Polski przyjechało 220 tys. Hiszpanów. Zależy nam na zwiększeniu liczby turystów przybywających z Hiszpanii. Polska jest pięknym krajem, który ma wiele do zaoferowania: turystykę miejską i kulturalną, turystykę medyczną, aktywną i specjalną, a także turystykę biznesową.
Cieszy nas wysokie zainteresowanie młodych Polaków i Hiszpanów udziałem w wymianie studentów, szczególnie w ramach programu Erasmus. Z uwagi na rosnące znaczenie tej współpracy, Polska i Hiszpania planują na jesieni przyjęcie Programu Wykonawczego do Umowy o współpracy kulturalnej i naukowej na lata 2020-2023.
PAP: Relacje między państwami UE w ostatnich tygodniach poza pandemią zdominowały negocjacje ws. unijnego budżetu. Na ile polskie stanowisko dotyczące Wieloletnich Ram Finansowych czy Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy prezentowane przez polski rząd jest spójne ze stanowiskiem Hiszpanii, a gdzie widzimy największe różnice?
J.Cz.: Unijna odpowiedź na kryzys wywołany pandemią musi opierać się na ambitnym, wieloletnim budżecie. Polska należy do zwolenników zwiększenia środków wspólnego budżetu, przekonując bardziej sceptyczne państwa członkowskie, że poważny kryzys nie jest czasem na oszczędności. Na początku maja Polska przedstawiła na forum UE szereg postulatów dotyczących Wieloletnich Ram Finansowych i planowanego Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy. Naszym zdaniem bezprecedensowa skala kryzysu gospodarczego wymaga adekwatnych działań. Polski rząd zaapelował o wykorzystanie zdolności pożyczkowej na poziomie europejskim, zniesienie rabatów, walkę z oszustwami podatkowymi oraz wzmocnienie źródeł własnych budżetu UE w postaci podatku cyfrowego, węglowego od produkcji spoza UE albo opłaty od korzyści z rynku wspólnotowego osiąganych przez ponadnarodowe firmy.
Polska znalazła się w awangardzie państw zaangażowanych w uzgodnienie ambitnych rozwiązań na poziomie europejskim. Odnośnie do konkretnych postulatów chciałbym wskazać na trzy kwestie: kryzys dotknął wszystkie państwa członkowskie, ale nie wszystkie, zwłaszcza te biedniejsze, mają wystarczające środki, by sobie z nim poradzić. Po drugie jesteśmy przywiązani do instrumentów, które dowiodły swojej wartości dodanej, takich jak polityka spójności i wspólna polityka rolna, oraz – po trzecie – Polska nie zaakceptuje takich źródeł własnych budżetu UE, które będą stanowiły obciążenie dla mniej zamożnych państw UE.
PAP: W minionych latach regularnie odbywały się polsko-hiszpańskie konsultacje międzyrządowe. Czy planowane są podobne konsultacje w najbliższym czasie i jeśli tak, to kiedy i gdzie mogłyby się odbyć oraz jakie tematy pojawiłyby się na agendzie rozmów?
J.Cz.: Ostatnie konsultacje międzyrządowe odbyły się w czerwcu 2017 r. w Warszawie. Szczegóły dotyczące terminu kolejnej edycji w Hiszpanii będą przedmiotem uzgodnień drogą dyplomatyczną. Warto dodać, że od 2009 roku odbywają się polsko-hiszpańskie fora parlamentarne, przy czym ostanie miało miejsce dwa lata temu w Santiago de Compostela. Rozmawiano wówczas o współpracy gospodarczej, kulturalno-naukowej i w dziedzinie turystyki oraz sprawach europejskich i polityce bezpieczeństwa. Kolejne forum parlamentarne odbędzie się w Polsce.
PAP: W związku z wyborami prezydenckimi w Hiszpanii utworzone zostały trzy obwody do głosowania – dwa w Madrycie i jeden w Barcelonie. Jak przebiegał proces wyborczy w tych obwodach, czy polskie placówki dyplomatyczne odnotowały jakieś incydenty lub problemy i jak placówki będą przygotowane do głosowania w II turze?
J.Cz.: Głosowanie, które miało charakter korespondencyjny, przebiegło bez incydentów. Głosowaniu przyglądali się mężowie zaufania zgłoszeni przez komitety wyborcze i obserwatorzy społeczni. Wszystkie pakiety wyborcze w I turze zostały przekazane hiszpańskiej poczcie 18 czerwca, przesyłką nierejestrowaną ekspresową (nacional urgente) – na 4 dni przed terminem (22 czerwca) przewidzianym w ustawie. Dzięki ustaleniom z dyrekcjami oddziałów poczty otworzono dodatkowe stanowiska okienkowe oraz przedłużono pracę pracowników pocztowych w celu sprawnego przyjęcia pakietów. W kilku przypadkach, reagując na skargi wyborców, placówki podejmowały interwencje przekazując kody pocztowe w celu przyspieszenia działań sortowni i listonoszy.
Przed II turą nasze placówki podjęły interwencje u przedstawicieli Poczty Hiszpańskiej w celu usprawnienia dostarczania pakietów wyborczych i nadania priorytetu przesyłkom w sortowniach. Jednocześnie konsulowie RP wprowadzili możliwość osobistego doręczenia koperty zwrotnej. Liczba polskich obywateli, którzy zgłosili chęć zagłosowania w Hiszpanii wynosiła w pierwszej turze 6202, natomiast na drugą turę zarejestrowało się 8925 wyborców.
