W piątek duże zmiany w Sądzie Najwyższym; znika Izba Dyscyplinarna

W piątek, 15 lipca w życie wejdzie nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym, której głównym założeniem jest likwidacja Izby Dyscyplinarnej i utworzenie Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Zmian oczekiwała Komisja Europejska, m.in. od nich uzależniając akceptację KPO i wypłatę Polsce pieniędzy z Funduszu Odbudowy. Nie jest jednak pewne, czy nowe przepisy spełnią tzw. kamienie milowe w tej sprawie. Wątpliwości co do tego wyrażali w ostatnim czasie niektórzy przedstawiciele Komisji.

Pierwsze zmiany zajdą w Sądzie Najwyższym już w piątek. Zgodnie z ustawą do historii przejdzie wówczas funkcjonująca od 2018 r. Izba Dyscyplinarna, a w jej miejsce powstanie Izba Odpowiedzialności Zawodowej.

Jak tłumaczy PAP rzecznik tego sądu Aleksander Stępkowski, tego dnia I prezes SN Małgorzata Manowska wyznaczy sędziów z innych izb, którzy będą rozpoznawać sprawy należące do właściwości Izby Odpowiedzialności Zawodowej do czasu wyznaczenia sędziów na pięcioletnią kadencję. Jak dodał nie jest przy tym wymagana zgoda tych sędziów.

W kolejnym tygodniu Manowska przedstawi sędziom likwidowanej Izby Dyscyplinarnej pisemne propozycje pełnienia dalszej służby w jednej z izb Sądu Najwyższego. Sędziowie ci będą mieli tydzień na zdecydowanie i poinformowanie o przyjęciu propozycji lub jej odmowie. Przy czym – jak zauważył Stępkowski – odmowa lub brak oświadczenia ze strony tych sędziów będzie skutkować przejściem w stan spoczynku.

Jak ustaliła nieoficjalnie PAP w Sądzie Najwyższym, co najmniej trzech z 11 sędziów Izby Dyscyplinarnej skłania się ku przejściu w stan spoczynku.

Co istotne, sędziowie likwidowanej izby, którzy zdecydują się jednak pozostać w SN, będą brali udział w losowaniu do nowej izby. Tym samym istnieje prawdopodobieństwo, że niektórzy z tych sędziów znajdą się ostatecznie w składzie Izby Odpowiedzialności Zawodowej.

Losowanie sędziów do tej izby odbędzie się między 5 a 16 sierpnia podczas Kolegium SN, które zwoła prezes Manowska. Spośród wszystkich sędziów SN (z wyjątkiem I prezes, prezesów izb i rzeczników dyscyplinarnego i prasowego) wylosowanych zostanie 33 kandydatów, którzy będą niezwłocznie przedstawieni prezydentowi. Ten z kolei dokona ostatecznego wyboru 11 sędziów, którzy będą orzekać w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej.

Jak poinformował PAP sędzia Stępkowski, w ostatnim czasie prowadzone były bardzo intensywne prace nad zmianami regulacji wewnętrznych SN. „Kancelaria Prezydenta poinformowała I prezes SN, że dotychczasowy regulamin nie będzie nowelizowany ale, że zostanie przygotowany nowy” – powiedział Stępkowski.

Jak dowiedziała się PAP, projekt regulaminu wpłynął do SN we wtorek w celu zaopiniowania. Prezes Manowska przedstawiła go już kolegium SN wraz z przygotowanymi projektami zarządzeń o biurowości i o właściwości wydziałów w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej.

Zmian w ustawie o SN oczekiwała Komisja Europejska w związku z decyzją Trybunału Sprawiedliwości UE odnośnie systemu dyscyplinarnego sędziów w Polsce. TSUE latem 2021 r. zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej SN w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich. Za niewykonanie tego postanowienia TSUE nałożył na Polskę karę 1 mln euro dziennie.

Komisja Europejska zastrzega natomiast, że wypłata pieniędzy z Funduszu Odbudowy nastąpi dopiero po wypełnieniu przez Polskę tzw. kamieni milowych dotyczących oczekiwanych zmian m.in. w sądownictwie (chodzi właśnie m.in. o likwidację Izby Dyscyplinarnej SN). W Krajowym Planie Odbudowy, który ma wspomóc gospodarkę po pandemii, nasz kraj wnioskuje o 23,9 mld euro w ramach grantów i o 11,5 mld euro z części pożyczkowej. (PAP)

autor: Mateusz Mikowski