„Żelazny”, „Mścisław”, „Młot”, „Huzar”

Tadeusz M. Płużański30 czerwca, 20206 min

W tym samym dniu – 28 czerwca 1946 r. polskie podziemie niepodległościowe straciło dwóch wybitnych żołnierzy: ppor. Zdzisława Badochę, ps. „Żelazny” i por. Mariana Plucińskiego, ps. „Mścisław”. Dwa lata później – 27 czerwca 1949 r. – w niejasnych do dziś okolicznościach zginął kolejny oficer 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej – kpt. Władysław Łukasiuk, ps. „Młot”.

„Żelazny”

Ppor. Zdzisław Badocha ps. „Żelazny” – żołnierz Armii Krajowej, a po 1945 r. dowódca 2. szwadronu 5 Wileńskiej Brygady AK – zginął w walce z komunistami.

Początkowo – po odtworzeniu przez mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę” struktur wojskowych – „Żelazny” był dowódcą plutonu w 4. szwadronie por. Mariana Plucińskiego ps. „Mścisław”. Już na czele własnego szwadronu operował głównie na obszarze Borów Tucholskich, walcząc skutecznie z MO, UB, czy KBW. 6 kwietnia 1946 r. otrzymał od majora „Łupaszki” sygnet 5. Brygady za pełną poświęcenia i samozaparcia pracę w oddziale.

10 czerwca 1946 r. Zdzisław Badocha został ranny w walce i przewieziony na leczenie do majątku Czernin koło Sztumu. Tu otoczony 28 czerwca przez kilkunastoosobową grupę operacyjną UB i MO z Malborka – w wyniku zdrady aresztowanej wcześniej łączniczki Reginy Żylińskiej – zginął trafiony odłamkiem granatu podczas próby wydostania się z okrążenia.

Miejsce ukrycia jego szczątków pozostaje nieznane.

„Mścisław”

Tego samego 28 czerwca 1946 r. został zamordowany były dowódca „Żelaznego” – por. Marian Pluciński ps. „Mścisław”, dowódca 4. szwadronu 5 Brygady Wileńskiej AK.

Żołnierz września 1939 r., już od października w konspiracji wileńskiej –Służba Zwycięstwu Polski, Związek Walki Zbrojnej i ostatecznie Armia Krajowa: 5 Brygada Wileńska AK.

Aresztowany 21 kwietnia 1946 r. – także w wyniku donosu, 25 czerwca 1946 r. skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Białymstoku na karę śmierci, która trzy dni później została wykonana.

Miejsce ukrycia jego szczątków pozostaje nieznane.

„Młot”

Oficerem 5, a następnie 6 Brygady Wileńskiej Armii Krajowej, znanej też pod nazwą 6 Wileńskiej Brygady Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość był kpt. Władysław Łukasiuk, ps. „Młot”.

Przez trzy lata dowodzenia Brygadą (październik 1946 – czerwiec 1949) „Młot” – przedwojenny oficer i wywiadowca, aktywnie działający również w konspiracji antyniemieckiej – zyskał opinię legendy Podlasia. Jego oddziały przeprowadziły blisko 250 akcji bojowych. Często walczył ramię w ramię z oddziałem Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonym przez kpt. Romualda Rajsa  „Burego”. „Młotowi” długie nieraz marsze utrudniała sztywna lewa noga – kontuzji nabawił się przed wojną po upadku z konia.

Kpt. Łukasiuk zginął 27 czerwca 1949 r. na kolonii wsi Czaje-Wólka, zastrzelony przez swojego podkomendnego Czesława Dybowskiego „Rejtana”. „Młot” zastrzelił młodszego brata Czesława – Leopolda, który nie wykonał rozkazanego przez „Młota” wyroku śmierci na podejrzewanych o współpracę z UB cywilach. Wtedy „Rejtan” zastrzelił „Młota”.
13 sierpnia 1949 r. zwłoki Władysława Łukasiuka ekshumowali funkcjonariusze UBP. Miejsce ukrycia jego szczątków pozostaje nieznane.

„Huzar”

Do 1952 r. z komuną walczył zastępca, a później następca „Młota” – kpt. Kazimierz Kamieński „Huzar”, także żołnierz września 1939 r. i Armii Krajowej.

Aresztowany w ramach ubeckiej prowokacji o kryptonimie „Cezary” (V Komenda WiN) przeszedł brutalne śledztwo, a 6-krotna kara śmierci, wydana 26 marca 1953 r. przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na sesji wyjazdowej w Łapach w trybie doraźnym, została wykonana 11 października 1953 r. o godz. 13:30 w więzieniu w Białymstoku – tam, gdzie kilka lat wcześniej zamordowany został por. Marian Pluciński, „Mścisław”.

Tak jak w przypadku pozostałych żołnierzy niepodległości komunistyczni barbarzyńcy ukryli zwłoki „Huzara” – do dziś nie zostały odnalezione.

 

Udostępnij:

Tadeusz M. Płużański

Leave a Reply

Koszyk