Sejm RP w uchwale zaznaczył, że w roku „2023 przypada 230. rocznica urodzin Aleksandra Fredry, najwybitniejszego polskiego komediopisarza, a także pamiętnikarza, poety oraz żołnierza kampanii napoleońskich”. O ile twórczość Fredry jest znana młodym ludziom, to niewielu z nich wie, że autor jako 16-latek wstąpił na ochotnika do armii Księstwa Warszawskiego. Brał udział m.in. w wyprawie na Moskwę w 1812 roku. Za męstwo w walkach został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, a przez cesarza Napoleona Bonaparte Orderem Legii Honorowej. Chcemy te fakty z życia Patrona Roku 2023 przybliżyć odbiorcom zadania – młodzieży bydgoskich szkół średnich i pośrednio ich domownikom, żeby ułatwić i pogłębić zrozumienie dzieł Aleksandra Fredry.
Uchwała Sejmu mówi o tym, że Aleksander Fredro jest nie tylko bez wątpienia najwybitniejszym polskim komediopisarzem, ale również niezrównanym pamiętnikarzem, wybitnym poetą, autorem bajek i wierszy dla dzieci. Rozmach twórczości Fredry do dzisiaj budzi ogromny szacunek i podziw zarówno krytyków, jak i czytelników. Uchwałodawca dostrzegł również znaczące dokonania autora „Zemsty” na płaszczyznach pozaliterackich, pozaartystycznych: jego odwagę jako żołnierza, a także działalność publiczną i polityczną.
W przeciwieństwie do dorobku literackiego, biografia Aleksandra Fredry jest mniej znana poza środowiskiem historyków literatury. Aleksander Fredro, wywodzący się ze starej rodziny szlacheckiej o kilkusetletniej tradycji, urodził się 20 czerwca 1793 roku w majątku rodzinnym w Surochowie k. Jarosławia. Jako 16-letni chłopiec wstąpił na ochotnika do armii Księstwa Warszawskiego dowodzonej przez księcia Józefa Poniatowskiego. Brał udział m.in. w wyprawie na Moskwę w 1812 roku, dosłużył się stopnia kapitana. Za męstwo w walkach został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, a przez cesarza Francuzów Napoleona Bonaparte Orderem Legii Honorowej.
Chcemy pokazać wyjątkowy w historii polskiej literatury rozmach talentu Aleksandra Fredry, ale także inne oblicze autora „Zemsty”: żołnierza, bohatera pola walki, dla którego aktywności publiczna była wyrazem starań o dobro wspólne. Fredro był także przecież bardzo skutecznym, pracowitym i aktywnym politykiem. Od 1861 roku był posłem do Sejmu Krajowego. Czynił starania o budowę w Galicji pierwszej linii kolejowej, organizował Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i Galicyjską Kasę Oszczędności. Patriotyzm trudnej dla Polski doby drugiej połowy XIX wieku miał różne oblicza. Przetrwanie polskiej tożsamości narodowej wymagało między innymi pielęgnowania języka polskiego, ale również pozytywistycznych działań w zakresie ekonomii i gospodarki.
Odwołując się do rocznicy urodzin autora, prezentujemy trzy twarze Aleksandra Fredry: twórcy niezrównanej literatury, żołnierza i polityka. Dowiedziemy również, że wszystkie trzy formy aktywności miały jeden cel: dobro wspólne Polaków zmuszonych do życia i działalności, tak publicznej, jak i gospodarczej czy kulturalnej, pod zaborami.
Realizacja zadania jest możliwa dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Promocja czytelnictwa 2023”.
Prezentację nt. Aleksandra Fredry można zobaczyć tutaj.
