Dwa lata od wejścia w życie ustawy antyprzemocowej, Sejm uchwalił w czwartek (1 grudnia br.) przygotowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego. To dodatkowe wzmocnienie ochrony osób pokrzywdzonych przemocą domową.
Obowiązujące już przepisy okazały się bardzo skuteczne. Świadczą o tym liczby – do końca października br. było to prawie 8 tysięcy nakazów opuszczenia domu przez sprawców przemocy domowej i tylko trzy zażalenia na te decyzje skutkujące uchyleniem przez sądy nakazu lub zakazu.
Dzięki opracowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości ustawie antyprzemocowej Polska dołączyła do wąskiego grona państw, w których obowiązuje najwyższy standard ochrony osób pokrzywdzonych przemocą domową.
Już dziś osoba stosująca przemoc fizyczną, stanowiącą zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników, musi bezzwłocznie opuścić mieszkanie; dostaje też zakaz zbliżania się do domostwa. Środek natychmiast egzekwuje policja. Także sądy mają do dyspozycji narzędzia umożliwiające szybsze rozpoznanie sprawy. Dzięki tym rozwiązaniom , to nie osoby pokrzywdzone przemocą, zazwyczaj kobiety, muszą uciekać z mieszkania, ale sprawcy są zmuszeni do jego opuszczenia.
Uchwalona przez Sejm nowelizacja dodatkowo wzmacnia ochronę osób doznających tej przemocy, m.in. poprzez kolejne ograniczenie prawa sprawcy przemocy do zbliżania się lub kontaktowania z osobą pokrzywdzoną.
Najważniejsze zmiany wzmacniające ochronę
Do obowiązujących już przepisów wprowadzone zostały rozwiązania, które umożliwią izolowanie osób stosujących przemoc domową, gdy stwarzają one zagrożenie dla życia lub zdrowia innych osób, także poza wspólnie zajmowanym mieszkaniem.
Policja i Żandarmeria Wojskowa otrzymają uprawnienia, by wydać wobec takiego sprawcy natychmiastowy:
- zakaz zbliżania się osoby dotkniętej przemocą na odległość ustaloną w metrach;
- zakaz kontaktowania się z osobą dotkniętą przemocą domową, czyli zakaz kontaktowania się z nią zarówno osobiście, jak i na odległość;
- zakaz wstępu i przebywania w miejscu pracy, na terenie szkoły, placówki oświatowo-wychowawczej, opiekuńczej i artystycznej oraz obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą domową.
Zakazy te będą mogły zostać orzeczone także przez sąd cywilny, którego kompetencje będą szersze. Sąd będzie mógł wydać zakaz kontaktowania się, gdy mamy do czynienia z tzw. stalkingiem. Czyli wówczas, kiedy sprawca przemocy domowej nęka swą ofiarę za pomocą środków komunikacji elektronicznej, wzbudzając u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia albo w istotny sposób narusza jej prywatność. Zakazem wstępu i przebywania sąd będzie mógł objąć także miejsca, w których osoba dotknięta przemocą regularnie przebywa. Zakaz kontaktowania się w tak szerokiej postaci będzie mógł zostać orzeczony również, gdy nie toczy się postępowanie karne.
System walki z przemocą domową
Oprócz rozwiązań legislacyjnych stworzony został cały system walki z przemocą domową. To prewencja, pomoc pokrzywdzonym oraz skuteczne ściganie sprawców. Zanim weszły w życie przepisy antyprzemocowe, to osoby pokrzywdzone przemocą, zwykle kobiety i dzieci, musiały opuszczać dom, uciekając przed sprawcą. To się zmieniło.
Przed wejściem w życie ustawy antyprzemocowej pokrzywdzeni oczekiwali na usunięcie osoby stosującej przemoc domową z mieszkania – średnio aż 143 dni. Tyle trwało rozpoznanie sprawy przez sąd. Tylko orzeczenie sądu umożliwiało pozbycie się sprawcy przemocy z domu. Dziś zgłoszenia dotyczące przemocy są traktowane przez policję jako pilne. Średni czas oczekiwania na przyjazd patrolu to 7-15 minut. Po około godzinie winny opuszcza mieszkanie.
W Polsce działa 305 placówek finansowanych w ramach Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. Zatrudnieni tam specjaliści świadczą bezpłatną pomoc prawną, psychologiczną i materialną osobom pokrzywdzonym przestępstwem, w tym osobom doświadczającym przemoc domową. Od wejścia w życie ustawy antyprzemocowej do końca października br. do miejsc świadczenia pomocy w całej Polsce zgłosiło się ponad 22 tys. osób dotkniętych przemocą domową. Ponad 17,5 tys. to kobiety.
Źródło: Biuro Komunikacji i Promocji/Ministerstwo Sprawiedliwości
