Na briefingu prasowym wiceminister rodziny i polityki społecznej Barbara Socha przypomniała, że w czwartek w Sejmie przeprowadzono pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Podkreśliła, że regulacja jest bardzo oczekiwana m.in. przez środowiska rodzin zastępczych.
Wiceminister zwróciła uwagę, że projekt obejmuje wszystkie obszary, które są związane z pieczą zastępczą – od profilaktyki, do wspierania rodzin zastępczych i adopcji.
„Zmiany przyczynią się do tego, że organizacja pieczy zastępczej w Polsce będzie prowadzona lepiej, z większym zabezpieczeniem potrzeb dzieci, a także poprawy warunków do pracy dla rodzin zastępczych i dla rodziców adopcyjnych” – podkreśliła.
Wiceszefowa resortu rodziny wymieniła najważniejsze zmiany zaproponowane w regulacji. Jak wskazała, podwyższona zostanie wysokość wynagrodzenia rodzin zastępczych zawodowych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka i pogotowie opiekuńcze z 2168,76 zł na 3100 zł. Wynagrodzenie to będzie waloryzowane.
Ważną zmianą, o której wspomniała wiceminister, jest także derejonizacja rodzinnej pieczy zastępczej. „Rodziny zastępcze będą mogły zgłaszać się do powiatowych centrów pomocy rodzinie, które organizują rodzinną pieczę zastępczą nie tylko w ramach swojego powiatu, ale również do innych powiatów w całej Polsce. To oznacza łatwiejszy i szybszy dostęp do szkoleń, do zdobywania kwalifikacji i do wyboru tego powiatu, z którym danej rodzinie będzie się najlepiej współpracowało” – powiedziała wiceminister.
Ponadto – jak dodała – projekt przewiduje zmiany w zakresie urlopu ojcowskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego przysługującego pracownikowi, który za zgodą sądu przyjął dziecko na wychowanie. Uprawnienia te, co do zasady, przysługują obecnie do ukończenia przez dziecko 7 roku życia. Proponowane zmiany wydłużają te uprawnienia do ukończenia przez nie 14. roku życia.
Zmiany zakładają też wprowadzenie – przy użyciu systemu teleinformatycznego – rejestru obejmującego wykaz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej oraz osób, które osiągnęły pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej. Rejestr ten będzie zawierał także m.in. wykaz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej oraz osób, które osiągnęły pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej. Rejestr ten będzie zawierał także m.in. wykaz osób posiadających negatywną oraz pozytywną wstępną kwalifikację do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wykaz kandydatów zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wykaz rodzin zastępczych, wykaz rodzinnych domów dziecka.
Dodatkowo, w projekcie wprowadzono zmiany w zasadach przekształceń rodzin zastępczych niezawodowych w zawodowe i podpisywania umów z nowymi rodzinami zastępczymi zawodowymi i prowadzącymi rodzinne domy dziecka. Zmiany mają ułatwić podpisywanie umów ze starostami innymi, niż starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny zastępczej czy kandydata.
Funkcjonować będzie zasada, że m.in. powiat – na którego terenie funkcjonują rodziny zastępcze lub rodzinne domy dziecka – może odmówić umieszczenia dziecka w danej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka tylko w sytuacji, gdy liczba dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej spoza powiatu przekroczyła 25 proc.
Jak wyjaśniła wiceszefowa MRiPS, rozwiązanie to ma ograniczyć umieszczanie dzieci w placówkach instytucjonalnych mimo posiadania wolnych miejsc w rodzinnej pieczy zastępczej.
Wiceminister Socha podkreśliła, że projekt zakłada też wprowadzenie zasadniczego zakazu tworzenia nowych placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego oraz specjalistyczno-terapeutycznego, a także regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych.
„Placówki instytucjonalne będą mogły powstawać tylko w wyjątkowych sytuacjach, za zgodą wojewody i po zasięgnięciu opinii Rzecznika Praw Dziecka” – zaznaczyła wiceminister.
Ponadto – jak przekazała – projekt zakłada możliwość powrotu do dotychczasowej rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej osoby, która opuściła już te formy pieczy i rozpoczęła proces usamodzielniania, jednak z różnych powodów chciałaby tam wrócić.
„Ustawa liczy 90 stron, nazywamy ją dużą nowelizacją i to jest nowelizacja, która jest bardzo potrzebna. Wierzymy, jesteśmy przekonani, że dzięki tym zmianom proces deinstytucjonalizacji w pieczy w Polsce przyspieszy” – powiedziała Socha.
Dodała, że proces deinstytucjonalizacji postępuje w Polsce od wielu lat. „Natomiast w ostatnich latach wyhamował i obserwujemy, że te trendy się ustabilizowały. Dlatego chcemy ten proces przyspieszyć. Liczymy, że samorządy, powiaty, które odpowiadają za organizację pieczy zastępczej, dzięki zmianom będą mogły działać w tym kierunku skuteczniej” – dodała.
Socha powiedziała, że są takie powiaty, gdzie deinstytucjonalizacja „zrealizowała się już w 100 proc.” „Chcemy, żeby to się upowszechniało i te narzędzia, te instrumenty, które dzisiaj wprowadzamy, na pewno się temu przysłużą” – zapewniła wiceminister.(PAP)
Autorzy: Szymon Zdziebłowski, Karolina Kropi wiec
