Centrum Polityk Publicznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie wydało niedawno raport autorstwa dr. Bartłomieja Bigi pt. Świat na wynajem. O zmianie pokoleniowej w podejściu do własności. Tematyka raportu skoncentrowana jest wokół nowego podejścia do postrzegania własności i prawa dostępu.
„Fakt bycia właścicielem kluczowych dóbr był przez wieki traktowany jako źródło i skutek bogactwa. W tym ujęciu był traktowany jako jedno z kluczowych źródeł przewagi konkurencyjnej. Z drugiej natomiast strony, dobre gospodarowanie miało prowadzić do pomnażania majątku. W raporcie staram się odpowiedzieć na pytanie na ile nowe sposoby konsumpcji, polegające na zastąpieniu własności prawem dostępu, które z powodzeniem wdraża sektor prywatny (np. serwisy streamingowe, wypożyczalnie samochodów na minuty), mogłyby spowodować także zmianę w działaniach administracji publicznej?” – mówi autor.
Na potrzeby raportu przeprowadzone zostało telefoniczne badanie ankietowe (CATI) przeprowadzone w czerwcu i lipcu 2021 roku na reprezentatywnej grupie 1000 dorosłych mieszkających w Polsce.
Jak zauważa autor raportu „w społeczeństwie istnieje relatywnie duża gotowość do zaakceptowania przesunięcia polityk publicznych ukierunkowanych na wspieranie własności na rzecz ułatwiania dostępu na żądanie. Samorządy oraz administracja państwowa mogą w tym obszarze wykorzystać pozytywne doświadczenia podmiotów komercyjnych”.
I dodaje: „Występują duże różnice między grupami wiekowymi w poziomie zainteresowania usługami dostępu na żądanie, które są substytutem tradycyjnego kupowania dóbr na własność. Młodsi respondenci znacznie częściej korzystają z takich rozwiązań i są gotowi rezygnować z własności różnych kategorii rzeczy”.
Najważniejsze wnioski z badań:
- 46% respondentów ma wykupiony dostęp do wideo na żądanie (w grupach wiekowych do 44 lat jest to ponad 60%), a 27% korzystna z płatnej muzycznej platformy streamingowej (w grupach wiekowych do 44 lat jest to ok. 40%).
- 19% ankietowanych w ciągu ostatniego roku korzystało z wypożyczalni rowerów miejskich. W tym samym okresie 8% badanych wypożyczyło przynajmniej raz samochód na minuty.
- Między 27% a 59% respondentów (w zależności od kategorii dóbr) byłoby gotowych zrezygnować z własności jakiejś rzeczy, jeśli byłaby zapewniona możliwość dogodnego jej wypożyczenia.
- Największe zainteresowanie przejściem na korzystanie z wypożyczeń respondenci wyrazili w odniesieniu do sprzętu sportowego i turystycznego – 58%. Ponad połowa (51%) była też zainteresowana taką formułą dostępu do narzędzi typu wiertarka czy piła. Umiarkowanym zainteresowaniem cieszyły się eleganckie ubrania (42%), zabawki (33%) oraz rowery (33%). Najmniej respondentów brało pod uwagę całkowite przejście na wypożyczanie samochodu (27%).
- Istnieją kategorie dóbr, w odniesieniu do których respondenci preferują działania państwa wspierające nabywanie przez obywateli własności względem działań ułatwiających dostęp (w formie wypożyczeń i najmu). Dopłaty do kupna mieszkania popiera 62% badanych, zaś dopłaty do czynszu przy wynajmie 55%.
Pełna treść raportu dostępna jest tutaj.
