Prezydent Biden przedstawił wizję „powrotu Ameryki” jako przywódcy Zachodu i orędownika jedności NATO

Występując podczas wirtualnej edycji Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, będącej jednym z najważniejszych wydarzeń tego typu na świecie, prezydent USA Joe Biden przedstawił wizję „powrotu Ameryki” jako przywódcy Zachodu i orędownika jedności NATO.

Nowy gospodarz Białego Domu podkreślił, że Waszyngton będzie „niezachwianie wierny” zobowiązaniom sojuszniczym, wynikającym z artykułu V Traktatu Północnoatlantyckiego.

Oprócz Bidena głos w dyskusji zabrali m.in. kanclerz Niemiec Angela Merkel, prezydent Francji Emmanuel Macron, premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson, przewodniczący Komisji Europejskiej i Rady Europejskiej, Ursula von der Leyen i Charles Michel, sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg oraz amerykański miliarder Bill Gates. Podkreślano szczególnie wagę współpracy transatlantyckiej.

Najbardziej oczekiwane było wystąpienie Bidena, który przedstawił wizję świata będącego w „punkcie załamania” i zmagań zwolenników demokracji i autorytaryzmu.

„Demokratyczny postęp jest atakowany. Jesteśmy w kluczowym punkcie, jesteśmy w środku fundamentalnej debaty między tymi, którzy uważają, że autokracja jest najlepszą drogą na przyszłość, oraz tymi, którzy twierdzą, że demokracja jest niezbędna. Musimy udowodnić, że demokracja to nie relikt historii” – mówił amerykański prezydent.

Biden dał do zrozumienia, że do grona przeciwników demokracji zalicza głównie dwa kraje: Chiny i Rosję. Mówiąc o Rosji, oskarżył Kremla o używanie m.in. korupcji i dezinformacji, by rozbić sojusz transatlantycki.

Kanclerz Merkel podkreśliła szczególne znaczenie multilateralizmu. Walka z pandemią koronawirusa pokazuje to „w bardzo szczególny sposób” – oświadczyła. Sprawiedliwa dystrybucja szczepionek jest niezmiernie ważna w zwalczaniu wirusa. Ale istnieją też wyzwania związane z klimatem, różnorodnością biologiczną i walką z terroryzmem oraz cele w zakresie zrównoważonego rozwoju. Można temu podołać tylko razem – zaznaczyła.

Merkel odniosła się również do zaangażowania Niemiec w Afganistanie. Niemcy są gotowe „zostać dłużej w Afganistanie, jeśli (…) pokojowe siły w Afganistanie mają szansę”.

Prezydent Macron oświadczył, że wierzy w NATO, a jego koncepcja „strategicznej autonomii Europy” nie koliduje z działaniem Sojuszu. Wezwał też do podjęcia dialogu z Rosją. „Uważam, że najlepszą formą zaangażowania Europy w NATO jest podjęcie większej odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo” – podkreślił prezydent i dodał, że dzięki temu Sojusz Północnoatlantycki byłby „silniejszy niż kiedykolwiek wcześniej”.

„USA powróciły jako lider wolnego świata” – oznajmił podczas konferencji premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson. Podkreślił, że kraje Zachodu, tak jak zwierają szyki na rzecz bezpieczeństwa, powinny działać przeciw zagrożeniom epidemicznym. Johnson zapowiedział też, że wydatki Wielkiej Brytanii na obronność wzrosną o 24 mld funtów w ciągu najbliższych czterech lat.

„Ameryko, witaj z powrotem” – powiedział przewodniczący Rady Europejskiej Michel, reagując w ten sposób na deklarację prezydenta USA Joe Bidena o powrocie do większej współpracy z UE. „Razem jesteśmy silniejsi i możemy skuteczniej bronić się przed atakami reżimów autorytarnych, takich jak Rosja, Chiny czy Iran” – zaznaczył.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej von der Leyen powiedziała w Monachium, że atak na Kapitol był przełomowym momentem dyskusji o wpływie mediów społecznościowych na demokrację. „W świecie, gdzie najgłośniej słychać skrajne opinie, jest tylko jeden krok od teorii spiskowych do śmierci policjantów” – zauważyła szefowa KE. Podkreśliła, że UE podejmuje działania na rzecz ochrony konsumentów i uregulowania rynku usług cyfrowych, m.in. przez Akt o usługach cyfrowych i Akt o rynkach cyfrowych.

Gates przekonywał podczas konferencji, że jeśli wszystko pójdzie dobrze, różnica w czasie szczepień przeciwko Covid-19 między państwami bogatymi i ubogimi wyniesie 6-8 miesięcy. Oznajmił też, że świat musi zainwestować miliardy dolarów w programy i platformy, które lepiej przygotują nas na przyszłe pandemie.

Według sekretarz generalnego NATO Stoltenberga rosnąca siła Chin jest kluczowym wyzwaniem dla NATO i wymaga pogłębienia relacji sojuszu z Australią i Japonią.

Forum w Monachium zbiera się od 1963 roku. W tym roku, z powodu pandemii koronawirusa, po raz pierwszy konferencja odbyła się w formacie wirtualnym.

Z Berlina Berenika Lemańczyk (PAP)