W Kościele katolickim wspomnienie św. Szczepana – pierwszego męczennika

W Kościele katolickim drugiego dnia oktawy świąt Bożego Narodzenia wspominany jest św. Szczepana – pierwszy męczennik. Był jednym z siedmiu diakonów, których Apostołowie wybrali do posługi ubogim. Za odważne głoszenie wiary w Chrystusa został skazany na śmierć przez ukamienowanie.

Przywołując tę postać w czasie radosnego świętowania narodzin Jezusa Chrystusa ma uświadomić, że wiara wymaga odważnego świadectwa, które może zakończyć się także męczeńską śmiercią.

Ostatni raportu Open Doors zwraca uwagę, że chrześcijaństwo jest najbardziej prześladowaną religią na świecie. W około 50 krajach chrześcijanie codziennie giną za wiarę. Najtrudniejsze sytuacja wyznawców Chrystusa jest w krajach islamskich. Z dokumentu Open Doors za 2019 rok wynika, że w pierwszej 50-tce krajów najbardziej ograniczających prawa chrześcijan, prawie 40 to te, w których przeważają i rządzą muzułmanie. W pierwszej dziesiątce jest 7 reżimów: w Afganistanie, Somalii, Libii, Pakistanie, Sudanie, Jemenie i Iranie. Ponadto, w porównaniu z poprzednimi latami także w Afryce i w Azji szerzy się brutalny wojujący islamizm. Odpowiedzialne są za to islamskie ugrupowania systematycznie destabilizujące kraje, takie jak Nigeria, Mauretania, Burkina Faso, Mali, Kamerun, Niger i inne. Atakują urzędy i instytucje rządowe oraz słabe wojsko, ale celowo także wsie z przewagą chrześcijańskiej ludności. Na ich koncie są zamordowani duchowni, splądrowane świątynie, zniszczone domy i sklepy chrześcijan, a także pomordowane rodziny.

Na liście Open Doors 50 krajów najbardziej nieprzyjaznych chrześcijanom znalazły się też m.in. Indie, Mjanma, Laos, Nepal, Bhutan i Sri Lanka – te, w których przeważają hinduiści i buddyści. Zjawisko to wiąże się z odradzaniem się świadomości religijnej wśród mieszkańców tych państw. W wielu krajach, na czele z Chinami, wprowadzono m.in. pełną cyfrową inwigilację obywateli.

Nie wiemy, kiedy i gdzie urodził się św. Szczepan. Jego greckie imię wskazywałoby, że był nawróconym hellenistą – zhellenizowanym Żydem z diaspory, czyli posługującym się, na co dzień językiem greckim. Czytamy o nim w Dziejach Apostolskich, kiedy został wybrany na jednego z siedmiu diakonów Kościoła, by posługiwać ubogim, odciążając w ten sposób uczniów Chrystusa. „Pełen łaski i mocy Ducha Świętego” głosił Ewangelię z mądrością, za co został oskarżony przez Sanhedryn, że występuje przeciw Prawu i Świątyni. W mowie obrończej Szczepan ukazał dzieje Izraela z perspektywy chrześcijańskiej, konkludując, że naród ten stale lekceważył wolę Boga. Publicznie wyznał także Chrystusa, za co został ukamienowany.

W Dziejach Apostolskich czytamy, że przy śmierci Szczepana był obecny Szaweł, późniejszy św. Paweł Apostoł Narodów, którego św. Łukasz stanie się potem uczniem. Pilnował on szat oprawców stając się tym samym oficjalnym świadkiem kamienowania. Samosąd dokonany na Szczepanie był sprzeczny z obowiązującym wówczas prawem rzymskim. Doszło do niego, ponieważ w 36 roku Piłat został odwołany ze swojego stanowiska, a nowy namiestnik jeszcze nie przybył.

Imię Szczepana włączono do kanonu rzymskiego. W ikonografii występuje, jako młody diakon w białej tunice lub w bogato tkanej dalmatyce. Jego atrybutami są: księga Ewangelii, kamienie na księdze lub w jego rękach, gałązka palmowa. Jest on patronem diecezji wiedeńskiej; kamieniarzy, kucharzy i tkaczy.

Z dniem św. Szczepana łączono w Polsce wiele zwyczajów. W drugi dzień świat Bożego Narodzenia obchodzono z życzeniami świątecznymi sąsiadów, dalszą rodzinę i znajomych. W czasie mszy św. rzucano w kościele zboże na pamiątkę kamienowania świętego. Wieczór 26 grudnia nazywano „szczodrym”, gdyż służba dworska składała panom życzenia i otrzymywała poczęstunek, a nawet prezenty. Po przyjęciu smarowano miodem pułap i rzucano ziarno. Jeśli zboże przylgnęło, było to dobrą wróżbą pomyślnych zbiorów.

Drugie dnia świąt Bożego Narodzenie nie ma obowiązku uczestnictwa we mszy św., choć zgodnie z tradycją w kościołach liturgie celebrowane są podobnie jak w każdą niedzielę. (PAP)

Autor: Magdalena Gronek