Jak ma postępować lekarz rodzinny, gdy zgłosi się do niego osoba z objawami COVID-19; o czym poinformować pacjenta; co z chorym, który otrzyma pozytywny wynik testu, a nie jest samodzielny – to niektóre pytania, na które odpowiadają przygotowane przez Ministerstwo Zdrowia algorytmy.
Ministerstwo opracowało sześć schematów, które opisują różne sytuacje – gdy pacjent jest samodzielny, ale także gdy jest niesamodzielny; gdy ma objawy charakterystyczne dla COVID-19 takie jak: gorączka, duszność, kaszel, utrata węchu lub smaku, ale także gdy nie wystąpią wszystkie te objawy naraz, ale ma infekcję.
MZ opisało ścieżkę, jak wygląda zlecenie badania w kierunku SARS-CoV-2 przez lekarza POZ dla pacjenta samodzielnego, który ma cztery objawy charakterystyczne dla COVID-19: gorączka, duszność, kaszel, utrata węchu lub smaku.
Pacjent taki kontaktuje się z POZ, aby ustalić termin porady osobistej lub teleporady. W przypadku dzieci do drugiego roku życia porada ma zawsze formę osobistą.
Zlecenie testu po teleporadzie jest możliwe tylko pod warunkami określonymi w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych. Są to stwierdzone i udokumentowane cztery objawy: temperatura ciała powyżej 38 stopni Celsjusza, kaszel, duszność i utrata węchu lub smaku.
Jeśli pacjent ma takie objawy, wtedy lekarz podstawowej opieki zleca test za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl oraz przekazuje pacjentowi informację o mobilnych punktach pobrań tzw. drive thru, w których można wykonać badanie. Lekarz poinformuje też pacjenta o konieczności unikania transportu publicznego.
Lekarz POZ zgłasza następnie do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej pacjenta z podejrzeniem zakażenia SARS-COV-2, wypełniając odpowiedni formularz w systemie gabinetowym lub w aplikacji gabinet.gov.pl.
Jeśli umożliwia to stan pacjenta, wtedy samodzielnie, samochodem udaje się on do punktu drive thru, by wykonać badanie.
Pacjent udając się do mobilnego punktu pobrań musi mieć ze sobą dokument ze zdjęciem i podać nr PESEL. Na miejscu nie wysiada z auta; wymaz z nosogardzieli zostanie pobrany przez otwarte okno samochodu. Test jest bezpłatny.
Pobrana od pacjenta próbka trafi do analizy do laboratorium COVID. Informacja o wyniku testu zostaje wprowadzona do systemu. Jest widoczna dla lekarza POZ w gabinet.gov.pl, dla pacjenta w Internetowym Koncie Pacjenta oraz w systemie EWP dostępnym dla Wojewódzkich i Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych.
Jeśli wynik jest pozytywny, lekarz rodzinny poinformuje pacjenta o wyniku i o konieczności udania się do oddziału zakaźnego lub obserwacyjno-zakaźnego. Lekarz POZ przekaże także informację do szpitala z oddziałem zakaźnym o fakcie skierowania pacjenta z potwierdzonym COVID-19.
W szpitalu podejmowane są decyzje o przyjęciu do szpitala, rozpoczęciu izolacji w izolatorium (w izolatoriach mają przebywać m.in. osoby, które nie mogą odbyć kwarantanny w domu, aby nie narażać na zakażenie koronawirusem najbliższych) lub rozpoczęciu izolacji domowej.
Lekarz szpitala wprowadza informację o izolacji domowej do systemu gabinet.gov.pl (taka usługa będzie dostępna od 1 października 2020 r.), natomiast o hospitalizacji lub skierowaniu do izolatorium – do rejestru COVID-19. Jeśli nie ma możliwości wpisania danych do gabinet.gov.pl, informację przekazuje się do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, która wprowadza ją do systemu EWP.
Ministerstwo wyjaśnia, że gdy pacjent spełnia kryteria zlecenia testu podczas teleporady (ma takie objawy: gorączka, duszność, kaszel, utrata węchu lub smaku), ale samodzielnie nie może udać się do drive thru, lekarz POZ kontaktuje się telefonicznie z Wojewódzką Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną (WSSE) i przekazuje informacje o konieczności wykonania testu. WSSE wystawia zlecenie testu i wysyła do pacjenta karetkę tzw. „wymazówkę”.
Później lekarz POZ zgłasza do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (PSSE) pacjenta z podejrzeniem zakażenia SARS-COV-2, wypełniając odpowiedni formularz w systemie gabinetowym lub w aplikacji gabinet.gov.pl. Informacja o wyniku testu jest widoczna dla pacjenta w Internetowym Koncie Pacjenta oraz w systemie dostępnym dla Wojewódzkich i Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna informuje lekarza POZ o wyniku badania. Lekarz rodzinny informuje pacjenta o wyniku dodatnim i o konieczności udania się do oddziału zakaźnego/obserwacyjno-zakaźnego. Tam zapada decyzja o: przyjęciu do szpitala, rozpoczęciu izolacji w izolatorium lub rozpoczęciu izolacji domowej.
Schematy MZ wyjaśniają, że gdy do lekarza POZ zgłosi się pacjent samodzielny z objawami infekcji, ale lekarz nie stwierdzi objawów kwalifikujących do skierowania na badanie w kierunku SARS-COV-2, wtedy umawia następną teleporadę w ciągu 3-5 dni od pierwszej wizyty.
Jeśli podczas drugiej teleporady lekarz POZ nie stwierdzi objawów spełniających kryteria skierowania na badanie w kierunku SARS-CoV-2, może umówić wizytę osobistą w POZ. Jeśli lekarz POZ stwierdzi objawy kwalifikujące do zlecenia badania w kierunku SARS-COV-2, zleca test za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl oraz przekazuje pacjentowi informację o drive thru, w których można wykonać badanie. Podczas wizyty osobistej, po zbadaniu pacjenta, lekarz może (jeśli uzna to za konieczne) zlecić wykonanie badania w kierunku SARS-CoV-2.
Gdy pacjent dowie się w domu, że ma pozytywny wynik testu, a jest samodzielny, udaje się do szpitala własnym środkiem transportu (w maseczce, unikając kontaktu z innymi osobami). Chory udaje się do wyznaczonego przez szpital punktu triage (np. namiotu, wydzielonej izby przyjęć), gdzie niezwłocznie przekazuje informacje o wyniku badania w kierunku SARS-COV-2.
Personel medyczny szpitala kieruje pacjenta do odseparowanego miejsca, w którym pacjent czeka na badanie lekarskie. Lekarz decyduje o przyjęciu pacjenta do oddziału, przekazaniu do innego szpitala lub skierowaniu na izolację. W przypadku skierowania na izolację lekarz decyduje o formie izolacji (izolacja domowa lub w izolatorium). Jeśli pacjent zostanie skierowany do izolatorium, pozostaje pod opieką lekarza szpitala.
Pacjent, który został skierowany do odbycia izolacji domowej, pozostaje pod opieką lekarza POZ. Lekarz POZ dzwoni wówczas do pacjenta w 8-10 dobie, aby uzyskać informacje o stanie jego zdrowia. Pacjent, u którego nie wystąpiły objawy, zostaje automatycznie zwolniony z izolacji po 10 dniach od wykonania testu. Gdy u pacjenta wystąpią objawy, które w ocenie lekarza kwalifikują go do wydłużenia czasu izolacji, lekarz POZ określa dzień zakończenia izolacji lub termin ponownej teleporady.
W przypadku pacjenta niesamodzielnego, który dowie się o pozytywnym wyniku testu, lekarz umówi dla niego specjalny transport sanitarny.
MZ zaznacza, że gdyby wystąpiły objawy wskazujące na zagrożenie zdrowia lub życia, należy wezwać zespół ratownictwa medycznego i koniecznie poinformować dyspozytora medycznego o tym, że chory przebywa w izolacji domowej.
Resort zwraca uwagę na ważne zasady związane ze zlecaniem badań przez lekarzy POZ. Przewidują one m.in., że w przypadku ciężkiego przebiegu choroby pacjenci powinni być testowani w warunkach szpitalnych. (PAP)
autor: Katarzyna Lechowicz-Dyl
